مکان‌یابی محل استقرار موانع صوتی در معابر اصلی شهر کرج با استفاده از روش تاپسیس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

امروزه تعیین محل مناسب جهت اجرای پروژه، می‌تواند از مهم‌ترین عوامل موفق بودن آن است. این پژوهش با هدف مکان‌یابی موانع صوتی شهر کرج انجام شده است. در این پژوهش، معیارها و زیرمعیارهای مهم مکان‌یابی موانع صوتی تعیین و در مرحله بعد نقشه‌های استاندارد شده هر یک تهیه شد. با استفاده از مقایسه زوجی وزن هر یک از معیارها و زیرمعیارها تعیین شد. سپس با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC)، گزینه‌های دارای شایستگی لازم برای استقرار موانع صوتی به دست آمدند. سپس با بازید میدانی، اندازه‌گیری شدت تراز صوتی و بررسی امکان نصب، در نهایت نه محور ارتباطی یا معبر انتخاب شدند. در مرحله بعد با استفاده از روش تاپسیس (TOPSIS)، 9 محور منتخب اولویت‌بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد مهم‌ترین معیارها برای مکان‌یابی موانع صوتی به ترتیب معابر شهری، تراز معادل صوت، ترافیک شهری، نوع کاربری، تراکم جمعیت، مراکز حساس به صوت، فاصله کاربری تا بَر معابر، توپوگرافی (شیب)، ارتفاع ساختمان‌ها و پوشش گیاهی هستند. بیشترین تراز صوت اندازه‌گیری شده به ترتیب مربوط به محور دوم (M2) در منطقه دو شهرداری کرج، محور اول (M1) در منطقه یازده و محور پنجم M5)) در منطقه پنج بود. با توجه به اولویت‌بندی 9 محور ارتباطی، ارجحیت برای نصب مانع به ترتیب برای چهار محور نخست عبارت از محور نهم (M9) واقع در بلوار گلشهر و بلوار دانش، محور هفتم (M7) بلوار شهید رجایی – ظفر، محور ششم (M6) بلوار علامه جعفری- بلوار جمهوری اسلامی – ارس و محور دوم (M2) آزادراه کرج- قزوین، محور پل فردیس تا بلوار گلشهر است. نتایج این پژوهش می‌تواند برای استقرار موانع صوتی مورد توجه صاحب‌نظران و برنامه‌ریزان شهری کرج و در مجموع رویکرد استفاده شده در این پژوهش در سایر شهرها مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sound Barriers Site selection in Karaj Major Routes Using TOPSIS

نویسندگان [English]

  • Z. Isakhanbeygi 1
  • Mazaher Moeinaddini 2
  • A. Danehkar 1
1 Natural Resources Faculty, Collage of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Iran.
2 Environmental science department, Natural resource faculty, University of Tehran
چکیده [English]

Nowadays site selection of an appropriate location for a project can be one of the most important success factors. This research was done in order to find suitable locations for sound barriers in Karaj. In this research, after a literature review and gathering the expert opinions, the criteria and sub-criteria were determined. Then, the standardized criteria and sub-criteria maps were prepared by fuzzy standardization method. To obtain weights of criteria and sub-criteria, the pairwise comparison were used. Then, the suitability map for the implementation of sound barriers were obtained with weighted linear combination (WLC). Next, by field visit and measuring the sound level and examining the possibility of barrier installation, nine routes were selected from the suitability map. In the next step, using the TOPSIS method, priority 9 selected routes were done. The results of this study indicated that the most important criteria for locating sound barriers were urban routes (passages, thoroughfare), equivalent sound level (Leq), urban traffic, land use, population density, sensitive locations to noise, distance to passages, topography (slope), height of buildings, and vegetation respectively. The sound level measuring results showed the most polluted routes were the route 2 (M2), located in the second district of Karaj municipality, route 1 (M1) in the eleventh region and route 5 (M5) in the fifth region respectively. The TOPSIS results showed the appropriate routes were to install the sound barriers were route 9 (located at Golshahr Boulevard) and route 7 (Shahid Rajaee Boulevard – Zafar) and route 6 (Allameh Jafari Boulevard, Islamic Republic of Iran – Aras), and route 2 (Freeway Karaj-Qazvin, Fardis bridge to Golshahr), respectively. The results of this research can be applied to implement the sound barriers by Karaj municipal and this approach can be used in other cities.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Karaj
  • Locating
  • Sound Barriers
  • TOPSIS Method

مراجع

-آقایی، ح. عبدی، ص. فلاح زواره، م.، (1391)، "تجارب طراحی و بهره‌برداری از موانع صوتی در شهر تهران (پروژه حاشیه غربی بزرگراه کردستان تهران)"، اولین کنفرانس مدیریت آلودگی هوا و صدا، تهران.
 
-احدی، س.کریمی، ا.، (1394)، "گزارشات آلودگی هوا و صدا در مناطق شهرداری تهران منطقه 3"، گزارش فنی شرکت کنترل کیفیت هوا شماره QM94/07/08 (U)/01، http://air.tehran.ir بازیابی شده در تاریخ 19/2// 95.
 
-احدی، س.کریمی، ا.، (1394)، "گزارشات آلودگی هوا و صدا در مناطق شهرداری تهران منطقه یازده"، گزارش فنی شرکت کنترل کیفیت هوا شماره QM94/11/09 (U)/01، http://air.tehran.ir بازیابی شده در تاریخ 19/2// 95.
 
-اﺻﻐﺮﭘﻮر، م. ج.، (1377)، "ﺗﺼﻤﯿﻢ­ﮔﯿﺮی ﻫﺎی ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎره"، تهران، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، ﭼﺎپ. اول.
-ایمان­پور نمین، آ. مرادیان، م. یزدان پناه، م. (1394)، "آلودگی صوتی در محیط­های شهری و تأثیر راهکارهای مدیریتی ترافیک بر محیط‌زیست شهری (مطالعه موردی: منطقه شش شهرداری تهران)"، پنجمین کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت محیط‌زیست، تهران، دانشگاه تهران.
 
-خوبان، ل. نصیری، پ. عباسپور، م. 1385. مکان‌یابی و طراحی موانع صوتی بزرگراه همت (محدوده شهرداری منطقه 22 تهران). دومین همایش آلودگی هوا و اثرات آن بر سلامت، تهران، موسسه مطالعاتی زیست محیط پاک.
 
-جعفری، ش. دانه کار، ا. شیخ گودرزی، م. معین الدینی، م.1393. پهنه بندی آلودگی صوتی شهر کرج با استفاده از نمونه برداری مقطعی. فصلنامه گیاه، خاک و اکوسیستم پایدار، شماره 1، ص 107-126.
 
-حبیبی، آ. ایزد یار، ص. سرافراز، ا. 1393. تصمیم گیری چند معیاره فازی، انتشارات کتیبه گیل.
 
-زبانی، س. (1387)، "ارائه حریم­های مجاز صدا و طراحی سدهای آکوستیکی در کنار بزرگراه همت"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران.
ص. 150-151.
 
-سازمان پارک­ها و فضای سبز شهر کرج، (1390)، "طرح جامع فضای سبز شهر کرج­: گزارش نقشه­های پایه و شناخت فضای سبز شهر کرج. دانشگاه تهران اداره کل برنامه ریزی و نظارت پژوهشی، ص.94.
 
-سازگارنیا، آ. بحرینی طوسی، س، م. مرادی، ه.، (1384)، "آلودگی صوتی و شاخص صدای ترافیک در چند خیابان اصلی شهر مشهد در ساعات پرترافیک تابستان"، مجله فیزیک پزشکی ایران. جلد 8 ، شماره4، 21، دوره 2، ص.­30-2.      
 
-صیادی اناری، م. موفق، ا. (1393)، "ارزیابی آلودگی صوتی بیرجند با استفاده از تکنیک های آماری و GIS مجله محیط شناسی، دوره 4، شماره 3، ص.70-68.
 
-فتحی، م. جعفری موغاری، ح. پورمنافی، س. سفیانیان، ع. (1395)، "مکان‌یابی شهرک صنعتی شهرستان سلسله در استان لرستان با استفاده از روش­های MCE و الگوریتم تکاملی"، دومین کنفرانس بین­المللی اکولوژی سیمای سرزمین، اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان­.
 
-فتحی، س. نصیری، پ. منظم اسماعیل پور، م. مرادی، ر. رزاقی، ف. (1394)، "بررسی میزان آلودگی صوتی در منطقه 5 مجله علوم و تکنولوژی محیط‌زیست"، دوره 17، شماره 2.
 
-فرهمند قوی، ف. نصیری، پ. (1380)، "مکان‌یابی نصب موانع صوتی در مسیر بزرگراه شیخ فضل­الله نوری تهران سال 1376. مجله علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، شماره 11، دوره 4، ص. 73-82.
 
-قوام، م، ع. (1375)، "حمایت کیفری از محیط‌زیست"، انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست. ص.237.
 
-مرتضوی، ب.، (1380)، "مبانی مهندسی محیط‌زیست"، انتشارات شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ص. 69­.
 
-معتمدی، م. کوشکی نیان، م. قلی نژادعباسی، آ. حاتمی نژاد، ح.، (1390)، "بررسی جغرافیایی پیرامون مکان‌یابی محل دفن پسماندهای شهری (مطالعه موردی شهرفاروج)"، فصلنامه سپهر، شماره 90، دوره 23، ص. 106-112.
 
-میری، م. رحیمی رنکی، م. نوری، پ.، (1394)، "آلودگی صوتی در بزرگراه استان البرز"، چهارمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا، تهران.
 
-یوسفی، س، ا.، (1390)، "بررسی تاثیر فرم شهری بر آلودگی صوتی با استفاده از GIS در شهر یزد". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران، ص. 143.
 
-Asgharpour, M.J., (2006), “Multiple Criteria Decision Making.5th Edition”. University Tehran press, pp.399 (In Persian).
 
-Fiedler, P.E.K. and Zannin, P.H.T., (2015), “Evaluation of noise pollution in urban traffic hubs-noise maps and measurements”. Environmental Impact Assessment Review: Vol. 51: pp.1-9.
 
-Stansfeld, S. B, Berglund, C. Clark., I.Lopez-Barrio, P, Fischer., E, Ohrstrom. MM, Haines, J, Head, S, Hygge, I, van Kamp, and BF, Berry, (2005), “Aircraft and road traffic noise and children’s cognition and health: a crossnational study”. Lancet, 365: pp.1942-1949.
 
-Belojevic, G., Jakovlevic, B., Aleksic, O., (1997), “Subjective reactions for traffic noise with regard to some Personality traits Environmental International”.23:pp.221–224          
 
-Korte, C. and Grant, R., (2001), “Traffic noise, environmental awareness and pedestrian behavior”. Environment and Behaviour.12: pp.408-420.
 
-Srivstava, S. (2012), “Effect of noise pollution and its solution through eco-friendly control devices in the north east India.Procedia Engineerring”. 38:pp.172-176.
 
-Smith, A.A., (1991), “Reviw of the non audiotory effects of noise on health”. Work and Stress, 5(1)­: pp. 49-62.
 
-Haines, MM.,Stansfeld, SA., (2001), “Chronic aircraft noise exposure, stress responses, mental health and cognitive performance in school children”. Head Journal. 31 (2)­: pp. 265-277.
 
-Klaboe, R., Kolbenstvedt, M., Clench-Aas, J., Bartonova., A., (2000), “Oslo traffic study-part 1: an integrated approach to assess the combined effects of noise and air pollution on annoyance”. Journal of Atmospheric Environment. 34: pp. 4727-4736.
 
-Kotzen, B. and English, C., (1999), Environmental noise barrier; a guide to their acoustic and visual design; pp.257.
 
-Tiwari,v., Prashant, A., Kadu, Ashish, Mishra, R., (2013), “Study of noise pollution due to railway and vehicular traffic at level crossing and its remedial measures”. American Journal of Engineering. (2), pp.16-19.
 
-Bhattacharya, C.C., Jain, S. S., Sing, S. P., Parida, M., Namita Mittal, Ms., (2001), Development of comprehensive highway noise model for India condition Indian Road Congress Journal. 481: pp.453-488.
 
-Merritte, F, S., (1983), “Standard handbook for civil engineers”. Mcgraw-Hill Book Company.New York, pp.1168.
 
-Morgan, P.A. and  Hothersal, D.C., (1998), Influence- of shape and absorbing surface a numerical study of railway noise barriers. Journal of Sound and Vibration. 217 (3): pp.405-417.
 
-Malczewski, J., (1999), “GIS and multicriteria decision analysis”. John Wiley & Sons.
 
-Oldham, D.J. and Egan, C.A., (2015), “A parametric investigation of the performance of multiple edge highway noise barriers and proposals for design guidance”. Applied Acoustics. 96: pp.139-152.
 
-Mansouri, N., Pourmahabadian, and Ghasemkhani, M., (2006), “Road traffic noise in downtown area of Tehran”. Journal of Environmen Health science, 3:
pp.267-272

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار