قیمت‌گذاری و بررسی اخذ عوارض عبور خودروها براساس صدمه وارده به روسازی با استفاده از سامانه هوشمند (مطالعه موردی: محورهای اصفهان)

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانش آموخته کارشناس ارشد، دانشکده عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مهم‌ترین سرمایهحمل­ونقل زمینی که نقش مهمی در صنعت حمل‌ونقل، توسعه پایدار و رشد اقتصادی دارد، راه­ها هستند. برای حفظ و بهبود آنها، شرایط تردد وسایل­نقلیه، سیستم‌های کنترلی و مقررات حمل‌ونقل باید به ‌طور صحیح و هماهنگ با یکدیگر عمل کنند. در این خصوص تطابق مقدار عوارض که باید هزینه­های ساخت و بهره­برداری را پوشش دهد با مقدار خسارت  وارد شده به سازه روسازی، اهمیت بسزایی دارد. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی عوارض دریافتی و تعیین هزینه عبور انواع وسایل نقلیه متناسب با میزان خسارت وارد شده به راه­ها است. بدین منظور از داده‌های سیستم هوشمند تردد شمار و توزین در حال حرکت (WIM) نصب شده در محور اصفهان-مورچه خورت و اصفهان- نایین، استفاده شده است. بر اساس این اطلاعات و نحوه کلاس بندی خودروها، تعداد عبور هر کلاس در هر محور، شمارش ­شد. ضریب­بار هم‌ارز هر کلاس با استفاده از
ضریب­بار هم‌ارز محورها محاسبه و با محاسبه ارزش سالیانه یکنواخت مسیر با در نظر گرفتن هزینه سرمایه گذاری اولیه و بدون آن و با بهره 20%، هزینه عبور هر کلاس در هر کیلومتر بدست آمد. عوارض یک کیلومتر از مسیر مشابه و درآمد حاصل برای هر کلاس نیز تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که هیچ تناسبی بین خسارت وارده و عوارض دریافتی از هر کلاس وجود ندارد و خودروها با کمترین آسیب رسانی به روسازی، بیشترین عوارض را پرداخت می­کنند. عوارض دریافتی پاسخگوی تمام هزینه­ها نبوده و فقط هزینه­های بهره­بردای را در صورت دریافت، تامین می­کند. همچنین استفاده از سیستم
WIM  جهت کنترل بارها و توزیع آن روی محورهای باربرها با توجه به اطلاعات کسب شده و وضعیت موجود راه­ها، ضروری است که وضعیت محور اصفهان-نایین گواه برآن است. بنابراین بایستی درخصوص عوارض دریافتی دیدگاه­ها کاملاً تغییر کند و علاوه بر تطابق با میزان خسارت وارده، با توجه به نوع راه و مقدار تردد تعیین شود.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • M. Aboutalebi Esfahani 1
  • M. Rezvani 2
1
2
-آیتی، الف. و بهنود، ح.، (1388)، "تاثیر افزایش سرعت ناشی از بهسازی راه‌های برون شهری برسودها و هزینه‌های اقتصادی"، مجله فنی مهندسی مدرس، شماره 36.
-ابطحی، س. م.، تمنایی، م. و کرمی هرستانی، ع. (1388)،
"­­ارائه متدولوژی تعیین تاثیر وضعیت روسازی راه­ها بر ظرفیت تسهیلات تحت جریان ترافیکی پیوسته­"، نهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران، تهران.
-احمدی نژاد، م.، افندی زاده، ش. و آتش خیر، الف. (1390)، "ارائه مدل بهینه سازی تعمیر ونگهداری شبکه راه با هدف افزایش ایمنی راه‌های برون شهری­"، فصلنامه راهور، سال هشتم، شماره 15.
-ادیب­فر، ع. ر.، حسن پور، ش. و دیباج، س. م.، (1391)، "ارزیابی و تحلیل آثار اقتصادی سیستم های توزین در حال حرکت"، فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، سال هفتم، شماره 25. 
-پورمعلم، ن. و رضاپور، م.، (1388)، "سیستم توزین متحرک وسایل نقلیه سنگین، دوفصلنامه فناوری حمل و نقل"، شماره 13.
-تن­زاده، ج. (1392). "طراحی ساختار روسازی راه، جلد اول"، چاپ دوم، انتشارات صانعی، تهران.
-جلالی، ف.، ابطحی، س. م. و دیباج، م. (1391)، "بررسی اثرات خودروهای سنگین بر خرابی راه­های برون شهری"، دوازدهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران، تهران، سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران.
-خادمی، خ.، (1391)، "هزینه ساخت جاده در ایران چقدر است؟"، http://www.persiankhodro.com .
-زیاری، ح.؛ نوبخت، ش.، بمانا، ک. و خبیری م. (1383)،
"­تعیین خسارت محورهای سنگین بر روسازی­های آسفالتی"، دومین همایش قیر و آسفالت ایران، تهران.
-سازمان راهداری و حمل ونقل جاده­ای، (1393)، "سالنامه آماری".
-سازمان راهداری و حمل ونقل جاده­ای، (1393)، "اطلاعات سیستم تردد شماری برخط".
سازمان راهداری و حمل ونقل جاده­ای، (1390). "اصلاحیه مقررات حمل ونقل بار در راه­ها".
-شکرچی­زاده، م. (1395)، "هزینه نگهداری راه‌های کشور ٦ برابر شد".
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/74506
-صبا، ع.، علیمردان، پ. و اختیاری، ا. (1392)، "سامانه تردد شمار برخط راه‌ها وکاربردهای آن دراقدامات زمستانی مرکز مدیریت راه‌های کشور"، ماهنامه راهبران، شماره 71.
-طباطبایی، الف. (1390)، "روسازی­راه"، چاپ نوزدهم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
 س. ف. (1393)، "مدیریت روسازی برای راه‌ها فرودگاه‌ها و پارکینگ­ها"، جلد اول، چاپ چهارم، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران.
-فخری، م.، دولت­علی­زاده، م. و غنی­زاده، ع. (1393)،
"­ارزیابی ضرایب بار هم ارز محوری بر اساس معیار خستگی لایه آسفالتی با استفاده از روش انرژی تلف‌شده و مقایسه با ضرایب پیشنهادی در آیین‌نامه روسازی آسفالتی راه‌های ایران "، فصلنامه علمی-پژوهشی مهندسی حمل و نقل، سال پنجم، شماره سوم.
-فراست، م. و ذکرالهی، م. (1393)، "سیستم توزین در حال حرکت، آیا تکنولوژی مؤثر در ایران است؟"، نخستین همایش سیستم‌های حمل و نقل هوشمند جاده ای، تهران.
-معاونت برنامه­ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، (1390)، "آیین­نامه روسازی آسفالتی راه­های ایران. نشریه 234"، وزارت راه و شهرسازی، پژوهشکده حمل و نقل، موسسه قیر و آسفالت ایران، تجدید نظر اول.
-معاونت راهداری، (1393)، " وضعیت رویه محورهای شریانی کشور"، اداره کل نگهداری راه و ابنیه، معاونت روسازی.
-مقدس­نژاد، ف. (1378). "چارچوب سیستم مدیریت روسازی راه‌ها در ایران"، پژوهشکده حمل ونقل وزارت راه و شهرسازی.
-میرزا بروجردیان، الف.، الیاسی، م. ر. و درگاهی، م. م. (1394)، "مکان­یابی استفاده از سامانه توزین در حال حرکت (Wim­) با استفاده از GIS (مطالعه موردی استان همدان)"، فصلنامه راهور، سال دوازدهم، شماره 30.
-وزارت راه و شهرسازی، (1393)، " نرخ عوارض آزادراهی "، از سایت خبرگزاری مهر، گروه اقتصادی (1393). "هزینه سالانه نگهداری از راه‌ها"، http://www.mehrnews.com/news/2418727..
-AASHTO, (2001), “AASHTO Guide for Design of Pavement Structures”, Washington D.C., USA.
Campbell S. et al, (2009), “Impact of Permitted Trucking on Ohio’s Transportation System and Economy”, Ohio Department of Transportation, Columbus, OH.
Dodoo, N.A. and Thorpe, N. (2005), “A new approach for allocating pavement damage between heavy goods vehicles for road-user charging”, Transport Policy, 12(5): pp. 419-430.
Hajibabai, L., Bai, Y. and Ouyang Y. (2014), “Joint optimization of freight facility location and pavement infrastructure rehabilitation under network traffic equilibrium”, Transportation Research Part B: Methodological, 63: pp. 38-52.
Holguín-Veras, J. and Cetin, M. (2009), “Optimal tolls for multi-class traffic: Analytical formulations and policy implications”, Transportation Research Part A: Policy and Practice, 43(4): pp. 445-467.
-http://www.thetollroads.com/tolls/calculator.
-Lindsey, R. (2012), “Road pricing and investment. Economics of transportation”, 1(1):
pp.­49-63.
-Martland, C. D., Lewis, P. and Kreim, Y. (2011), “Productivity Improvements in the US Rail Freight Industry 1980-2010”, MIT University.
-Martin, T.C. (2002), “Estimating heavy vehicle road wear costs for bituminous-surfaced arterial roads”,  Journal of transportation engineering, 128(2): pp.­103-110.
-Parry, I.W. (2008), “How should heavy-duty trucks be taxed?”, Journal of Urban Economics, 63(2): pp. 651-668.
-Rakha, H., Katz, B. and Al-Kaisy, A. (2003), “Field evaluation of weigh-in-motion screening on truck weigh station operations”, in Intelligent Vehicles Symposium, Proceedings. IEEE.
-Straus, S.H. and Semmens, J. (2006), “Estimating the cost of overweight vehicle travel on Arizona highways”, Arizona Department of Transportation.
-Virginia Transportation Research Council, (2008), “A Review of the Current Overweight Permit Fee Structure in Virginia (HB 1551)”. VTRC.