رتبه‌بندی شرکت‌های مسافربری اتوبوس‌رانی برون‌شهری با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی شرق، دانشگاه گیلان، رودسر، ایران

2 دانشجوی کارشناسی، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی شرق، دانشگاه گیلان، رودسر، ایران

10.22034/tri.2021.109311

چکیده

یکی از خواسته‌های اساسی افراد در جوامع امروزی بی‌شک بهبود کیفیت خدمات حمل‌ونقل عمومی است. شرکت‌های خدمات مسافربری برای رقابت در این فضا نیاز دارند عوامل مؤثر بر رضایت مسافران و معیارهای کیفیت خدمات از دید آن‌ها را شناسایی کنند و ضمن ارزیابی وضعیت خود از این دیدگاه، برای بهبود وضعیت خود و کسب رضایت مسافران اقدام نمایند. هدف از پژوهش حاضر اولویت‌بندی شرکت‌های مسافربری با استفاده از رویکرد ترکیبی فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و ارزیابی نسبت جمعی (ARAS) است. بدین منظور در ابتدا از طریق مطالعه ادبیات و پیشینه پژوهش موجود، 35 معیار مرتبط شناسایی گردید. سپس با توزیع پرسشنامه بین مدیران و کارشناسان شرکت‌های تعاونی استان گیلان، ۱۹ عامل مهم‌تر تعیین و در ۶ دسته اصلی، تقسیم شدند. در گام بعدی با استفاده از نظرات خبرگان روابط میان عوامل شناسایی شد. سپس با استفاده ANP، وزن عوامل محاسبه و اهمیت آن‌ها مشخص گردید؛ و درنهایت برای رتبه‌بندی شرکت‌های اتوبوس‌رانی شاغل در شهرستان رشت از روش ARAS استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که معیارهای خدمات و تضمین کیفیت، هزینه‌ها و قابلیت اطمینان از اهمیت بیش‌تری برخوردارند. در میان زیرمعیارها نیز پاسخگویی به نیازها و شکایات مشتریان، قیمت بلیت و احترام کارکنان به ارباب‌رجوع به‌عنوان مهم‌ترین زیرمعیارها شناسایی شدند. همچنین این مطالعه نشان داد شرکت‌های برتر ازنظر کیفیت خدمات به ترتیب شرکت‌های رویال سفر ایرانیان، سیروسفر و همسفر راه باران هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Ranking of Suburban Bus Passenger Transport Companies Using Multiple-Attribute Decision Making Methods

نویسندگان [English]

  • Hamzeh Amin-Tahmasbi 1
  • Zahra Nikjoo 2
1 Assistant Professor Department of Industrial Engineering, Faculty of Technology and Engineering, East of Guilan, University of Guilan, Roodsar, Iran.
2 B.S. Student of Industrial Engineering, Faculty of Technology and Engineering, East of Guilan, University of Guilan, Roodsar, Iran.
چکیده [English]

One of the fundamental demands of individuals in today's societies is undoubtedly improving the quality of public transportation services. In order to compete in this context, passenger transport companies need to identify the factors affecting passengers’ satisfaction and the services quality criteria based on their point of view and while evaluating their own situation, they should take action to improve their status and obtain passengers’ satisfaction. The aim of the present study is to prioritize passenger transport companies using a hybrid approach of Analytical Network Process (ANP) and Additive Ratio Assessment (ARAS). For this purpose, at first 35 relevant criteria were identified through a review on literature and existing research background. Then, by distributing the questionnaires among the managers and experts of cooperatives of Gilan province, 19 important factors were determined and classified into 6 main categories. In the next step, the relationships between the factors were identified according to experts’ opinions. Then, using ANP, the weights of the factors were calculated and their significances were determined; and finally, ARAS method was used to rank active bus companies in Rasht County. The results show that services criteria and quality assurance, cost and reliability are more important factors. Responding to customer needs and complaints, ticket prices, and staff’s respect for customers were identified as the most important sub-criteria. The study also showed that the top companies in terms of quality of services are Royal Safar Iranian, Sir-o-safar, and Hamsafar Rah-e Baran, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Additive Ratio Assessment
  • Ranking
  • Passenger Companies
  • Analytical Network Process

مراجع

-آرین پور، م. و محرابی، ن.، (1395)، "الزامات و راهبردهای اخلاق حرفه‌ای در نظام آموزش عالی"، فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال یازدهم، شماره چهارم، ص. ۱۷-۲۳.
-امین طهماسبی، ح. و صادقی تملی، آ.، (1397)، "رتبه‌بندی معیارهای پیاده‌سازی سیستم مدیریت کیفیت در شرکت‌های کنترل کیفی ساختمان با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی"، نشریه علمی پژوهشی مهندسی و مدیریت کیفیت، سال هشتم، شماره اول، ص. 49-62.
-پورکاظم، ا. ح.، هاشمی قرمزی، ن. و صدیقی زاده، د.، (1394)، "رتبه‌بندی شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از الگوریتم ترکیبی TOPSIS و AHP فازی"، کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین پژوهشی در مهندسی صنایع و مهندسی مکانیک، تهران، موسسه آموزش عالی نیکان: 15 شهریور.
-پیروزفر، ا.، خوارزمی، ا .ع. و خاکپور، ب.، (1394)،
"اندازه‌گیری کیفیت خدمات در حمل‌ونقل عمومی شهر مشهد با استفاده از رویکرد سروکوال اصلاحی با تأکید بر بعد تضمین"، اولین کنفرانس سالانه پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری، یزد، موسسه معماری و شهرسازی سفیران راه مهرازی: 28 آذر.
-تقی­زاده یزدی، م. ر.، امامت، م. س. م. م.، سبزعلی رضایی، س. و علیخانی، ه.، (1396)، "رتبه‌بندی شرکت‌های هواپیمایی ایران با استفاده از تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی". سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع، تهران، دانشگاه مقدس اردبیلی، 7-8 دی.
-تیموری کرمانی، ح. و محمدطاهری، ب.، (1392)، "مدیریت کیفیت خدمات پایانه‌های مسافربری بر اساس سیستم‌های اطلاعاتی پایانه"، سیزدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک، تهران، معاونت و سازمان حمل‌ونقل و ترافیک: 6-7 اسفند.
-حقیقی، م. و نایب پور، ح.، (1396)، "رتبه‌بندی شرکت‌های صنعت هواپیمایی ایران با ارزیابی فازی ترکیبی و الگوریتم ژنتیک"، فصلنامه مدیریت صنعتی، سال نهم، شماره چهارم،
ص. 409-434.
-دهقانی، ع. و علی‌اکبری نوری، ف.، (1395)، "رتبه‌بندی صنایع تولیدی کشور بر اساس شاخص‌های منتخب اقتصادی در سال 1392 با تکنیک FANP-ARAS"، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، سال پنجم، شماره نوزدهم، ص. 109-130.
-رضایی نیک، ا. و کیانیان، ع.، (1397)، "ارزیابی کیفیت خدمات حمل‌ونقل عمومی و انتخاب اقدامات بهبود با استفاده از رویکرد تلفیقی داده‌کاوی و توسعه عملکرد کیفیت (مطالعه موردی: اتوبوس‌رانی مشهد)"، فصلنامه مهندسی حمل‌ونقل، سال نهم، شماره چهارم، ص. 647-672.
-سلطانی، ح.، (1396)، "ارائه الگویی جهت تبیین رابطه بین الزامات کیفیت و ابعاد کیفیت خدمات در دانشگاه‌های ایران"، نشریه علمی پژوهشی مهندسی و مدیریت کیفیت، سال هفتم، شماره چهارم، ص. 325-341.
-سلطانی، ع.، (1391)، "ارزیابی رضایتمندی مسافران از کیفیت سیستم اتوبوس‌رانی با استفاده از مدل رگرسیون رتبه‌ای (نمونه موردی شیراز)"، فصلنامه مطالعات شهری، سال اول، شماره دوم، ص. 101-112.
شاه‌طهماسبی، ا.، شمس الهی، س. و حیدری، ت.، (1389)، "بررسی کارایی نسبی حمل‌ونقل مسافری و باری استان‌های کشور در طول برنامه سوم و سال‌های ابتدایی برنامه چهارم"، فصلنامه مهندسی حمل‌ونقل، سال دوم، شماره دوم،
ص. 127-141.
-عرب، ع.، حسینی دهشیری، س. ج. و نصیری، ع.، (1397)، "ارائه مدل کارمندیابی مبتنی بر روش تصمیم‌گیری چندمعیاره ترکیبی سوارا و آراس (مطالعه موردی: شرکت مادر تخصصی توانیر)"، فصلنامه مهندسی تصمیم، سال دوم، شماره ششم،
ص. ۱۴۷-۱۶۹.
-مقیمی، ا. و امینی خضرآبادی، م.، (1393)، "بررسی رضایت‌مندی مسافران از کیفیت خدمات شرکت‌های مسافربری برون‌شهری"، فصلنامه علمی ترویجی مطالعات مدیریت ترافیک، شماره سی و سوم، ص. 109-132.
-موسویان، س. ا. و مقدم ضیابری، س. م.، (1397)، "شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهره‌وری شرکت‌های حمل‌ونقل با استفاده از رویکرد ترکیبی مبتنی بر AHP و FTOPSIS "، کنفرانس بین‌المللی نوآوری در مدیریت کسب‌وکار و اقتصاد، تهران، انجمن تعالی کسب‌وکار ایران: 25 بهمن.
-نایب زاده، ش. و فتاحی زارچ، م. م.، (1388)، "ارزیابی کیفیت خدمات در دفاتر پلیس+ 10 با استفاده از روش سروکوال"، مجله مدیریت بازاریابی، سال چهارم، شماره هفتم،
ص. 115-136.
-نصر آزادانی، س. م. و اکبری ورمزیار، م.، (1397)، "اولویت‌بندی گزینه‌های طراحی مسیر راه‌آهن دورود- اندیمشک با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) و تکنیک دیمتل (DEMATEL)"، پژوهشنامه حمل‌ونقل، سال پانزدهم، شماره چهارم، ص. 129-154.
 -هادیان ندوشن، ا.، طالبی، س. و ناروئی، ب. (1396)، "رتبه‌بندی شرکت‌های حمل‌ونقل مسافر در شبکه ریلی ایران با رویکرد ترکیبی AHP-TOPSIS"، دومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و توسعه، شهر تفلیس، شرکت فناوران یکتا هوشمند اهورا، دانشگاه جرجیا و با مشارکت دانشگاه‌های ایران، 11 فروردین.
-Cyril, A., Mulangi, R. H. and George, V. (2019), “Performance Optimization of Public Transport Using Integrated AHP–GP Methodology”, Urban Rail Transit, pp. 1-12.
-Dehdasht, G., Mohamad Zin, R., Ferwati, M.S., Abdullahi, M., Keyvanfar, A. and McCaffer, R., (2017), “DEMATEL-ANP risk assessment in oil and gas construction projects”, Sustainability, Vol. 9, No. 8,
pp. 1420.
-Dehghani Poudeh, H., Cheshmberah, M., Torabi, H., Karimi Gavareshki, M.H. and Hosnavi, R., (2019), “Determining and prioritizing the factors influencing the outsourcing of Complex Product Systems R&D projects employing ANP and grey-DEMATEL method (case study: Aviation Industries Organization, Iran)”, Technology in Society, Vol. 56, pp. 57-68.
Demircan, M. L. and Tunc, S., (2019),
“A proposed service level improvement methodology for public transportation using Interval Type-2 Fuzzy EDAS based on customer satisfaction data”, In International Conference on Intelligent and Fuzzy Systems, Springer, Cham, pp. 1351-1359.
-Ecer, F. (2018),”An integrated Fuzzy AHP and ARAS model to evaluate mobile banking services”, Technological and Economic Development of Economy, Vol. 24, No. 2,
pp. 670-695.
-Farajpoor Khanaposhtani, H., Shafiei Nikabadi, M., Eftekhari, H. and Aslani, A. (2016), “A new decision making model based on factor analysis (FA), F-ANP, and F-ARAS for selecting and ranking maintenance strategies”, International Journal of Business Analytics (IJBAN), Vol. 3, No. 4, pp. 41-63.
-Guirao, B., Garcia Pastor, A. and Lopez Lambas, M. E., (2016), “The importance of service quality attributes in public transportation: Narrowing the gap between scientific research and practitioners' needs”, Transport Policy, Vol. 49, pp. 68-77.
-Heidary Dahooie, J., Beheshti Jazan Abadi, E., Vanaki, A. S. and Firoozfar, H. R., (2018), “Competency based IT personnel selection using a hybrid SWARA and ARAS‐G methodology”, Human Factors and Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, Vol. 28, No. 1, pp. 5-16.
-Kostakis, A. P. and Pandelis, I., (2009), “Measuring Customer Satisfaction in Public Transportation An empirical study based in urban buses in the city of Larissa (Greece)- “The MUSA methodology” ”, MIBES–Oral, Vol. 1, No. 3, pp. 260-275.
-Olivková, I. (2015), “Model for measuring passenger satisfaction and assessing mass transit quality”, Journal of Public Transportation, Vol. 18, No. 3, pp. 4.
-Öztürk, H., Pekel, E. and Elevli, B. (2018), “Using ANP and ELECTRE Methods for Supplier Selection: Cable Industry Application”, Sakarya University Journal of Science, Vol. 22, No. 5, pp. 1190-1198.
-Venkatesh, A. and Kushwaha, S. (2018), “Short and long-run cost efficiently in India public bus companies using Data Envelopment Analysis”, Socio-Economic Planning Sciences, Vol. 61, pp. 29-36.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار