بررسی تأثیر ویژگی‌های ذینفعان بر عملکرد پروژه‌های بازیابی سوانح طبیعی: شبکه حمل و نقل پس از وقوع زلزله (مورد مطالعه: سازمان هلال احمر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران

3 دانش آموخته کارشناس ارشد، موسسه آموزش عالی علامه مجلسی، قزوین، ایران

10.22034/tri.2021.92473

چکیده

در این پژوهش پس از مرور ادبیات و مصاحبه با خبرگان، "ویژگی‌های ذینفعان "، "وضعیت زیرساخت‌های حمل ونقل" و "شرایط اجتماعی و اقتصادی" به عنوان متغیرهای تأثیرگذار برروی عملکرد پروژه‌های بازیابی زلزله مورد بررسی قرار گرفتند تا نحوه‌ی تأثیرگذاری هریک مشخص شوند. روش این پژوهش از نظر هدف، از نوع کاربردی و از نظر نحوه‌ی گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی- همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش از بین مدیران، معاونان و کارشناسان سازمان هلال احمر شهرستان ساوه به تعداد 170نفر می‌باشد که به طور تصادفی از طریق فرمول نمونه‌گیری تعداد 118نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه‌ها بین آنها توزیع و جمع‌آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها و بررسی روابط بین متغیرها و آزمون فرضیات از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار PLS و برای ارزیابی روایی سازه‌ها و تعیین شاخص‌های متعدد برازندگی از نتایج تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نهایی بررسی و آزمون فرضیات نشان از تأثیر مستقیم سازه‌های "ویژگی‌های ذینفعان"، "شرایط اجتماعی و اقتصادی"، "وضعیت زیرساخت‌های حمل و نقل" بر عملکرد پروژه‌های بازیابی زلزله، و تأثیر متغیرهای مداخله‌گر "شرایط اجتماعی و اقتصادی" و "وضعیت زیرساخت‌های حمل و نقل" در رابطه بین ویژگی‌های ذینفعان و عملکرد پروژه‌های بازیابی زلزله دارد. جلوگیری از احداث سازه‌ها، بدون بکار بردن ضوابط و استانداردها، تشکیل گروه های ویژة امداد برای مقابله با خطرات احتمالی و تهیة بانک اطلاعاتی گسل‌های نزدیک یا مؤثر در ایجاد خطرات از پیشنهادات کاربردی این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Stakeholder Characteristics on Performance of Natural Disaster Reconstruction Projects of the Transport Network after the Earthquake (Case Study: Red Crescent Organization)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Mozaffari 1
  • Mehdi Ajalli 2
  • Amir Zohdi 3
1 Associated Professor, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University (IKIU) Qazvin, Qazvin, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Management, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.
3 M.Sc., Grad., Institute of Higher Education of Allameh Majlesi, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

I
In this study after reviewing the literature and interviewing correspondents, beneficiary features, Transport infrastructure situation and, social and economic conditions was examined as variables affecting the performance of earthquake detection projects to determine how to in influence any of them. The method of the study in terms of object, is applied research, also a type of descriptive correlation in terms of data collection. The statistical society of the study includes 170 members among managers, assistants and experts of red crescent organization of saveh country. 118 people were selected as samples by means of sampling formula and the questionnaires were distributed and gathered between them. Structural Equations Modeling approach, and pls software were applied to data analysis and to investigate the relationship between variables and hypotheses test. In addition the results of factor analysis ware used to validity assessment of structures and to determine the multiple indices of propriety. Final results of study showed ‘ the direct impact of beneficiary features on the performance of earthquake detection projects , the direct impact of social and economic conditions on the performance of earthquake detection projects , the intervention variable impact of social and economic conditions on relationship between beneficiary features on the performance of earthquake detection projects and the intervention variable impact of transport infrastructure situation on the relationship between beneficiary features on the performance  of earthquake detection projects .At the end, proposals of research are presented.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Beneficiary Features
  • Transport Infrastructure Situation
  • Social and Economic Conditions
  • the Performance of Earthquake Detection Project
  • Vulnerability
-امیدوار، ب.، نوجوان، م.، و برادران شرکاء، م.، (1389)، "مکان­یابی اسکلان موقت با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری تهران"، دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.
-امینی­ورکی، س. مدیری، م. شمسایی زفرقندی، ف. و  قنبری­نسب، ع.، (1393)، "شناسایی دیدگاه‌های حاکم بر آسیب‌پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی و استخراج مؤلفه‌های تأثیرگذار در آن با استفاده از روش کیو"، دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران، دوره 3، ویژه‌نامه هفته پدافند غیرعامل 93،
ص. 18-5.
-بابایی نسامی، ع.، قاسمی، پ.، اپرناک، ا. و جوکار، م.، (۱۳۹۵)، "ارایه یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای مساله عملیات لجستیک امداد با رعایت انصاف"، کنفرانس بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت، تهران، دبیرخانه دایمی کنفرانس.
-حیدرزاده، ش. و رضایی استبرق، ز.، (1392)، "بررسی
سیاست­های بازسازی مسکن پس از سانحه در ایران"، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار، تهران، انجمن محیط زیست کومش، دانشگاه صنعت هوایی.
-خجسته نسب، ح. خجسته نسب، ه. و صلاحی اصفهانی، گ.، (1393)، "بازسازی پس از سوانح مساکن روستایی؛ از بازساخت تا تحول معماری بومی (مورد: دهستان چالانچولان شهرستان دورود)"، سومین همایش ملی توسعه پایدار روستایی، همدان، موسسه آموزش عالی عمران و توسعه.
-خجسته نسب، ح. صلاحی اصفهانی، گ. و خرمی، ا.، (1394)، "ارزیابی رویکرد مشارکتی در برنامه­های بازسازی پس از سوانح در مناطق روستایی (مطالعه موردی: دهستان چالانچولان)"، اولین کنفرانس بین المللی علوم جغرافیایی، شیراز، موسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی.
-رضایی، م.ر. و کاویان پور، گ.، (1395)، "ارزیابی میزان تاب آوری اجتماعی و کالبدی- محیطی محلات شهری در مواجهه با سوانح طبیعی (زلزله) مطالعه موردی: کلانشهر مشهد، سومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریان­های حیاتی"، صنایع و مدیریت شهری، تهران.
-زارع، م. و ذاکرحقیقی، ک.، (1393)، "عوامل موثر بر مکا ن یابی اسکان موقت بازماندگان سانحه زلزله"، ششمین کنفرانس
بین المللی مدیریت جامع بحران، مشهد، دبیرخانه دائمی کنفرانس بین المللی مدیریت جامع بحران.
-زنگی­آبادی، ع. رضایی، م. مومنی شهرکی، م.  و میرزایی، س.، (1392)، "­ارزیابی آسیب پذیری بخش مرکزی کلان شهرهای ایران در برابر بحران زلزله با استفاده از مدل IHWP مطالعه موردی: منطقه 3 شهر اصفهان"، نشریه آمایش جغرافیایی فضا، دوره 3، شماره 8، ص. 156-137.
-ستایش‌برحقی م. کامکار حقیقی، م. و علیزاده، م.، (1386)، "طراحی سیستم اطلاعات مدیریتی بحران‌های طبیعی"، فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت سلامت، دوره 10، شماره 29.
-سلطانی، ز. المدرسی، س.ع. و سرکارگراردکانی، ع.، (1392)، "مکان یابی امداد و اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GIS و مدل MADM مطالعه موردی: بافت تاریخی شهر یزد"، نخستین همایش ملی مدیریت یکپارچه شهری و نقش آن در توسعه پایدار، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
-شکور، ع. کریمی قطب‌آبادی ف.ا. و  ملکی، م.، (1396)، "تحلیل ریسک آسیب‌پذیری سکونت‌گاه‌های انسانی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لامرد)"، فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دوره 7، شماره 26، ص. 81-92.
-صفرزاده، ر. کریمی، م. و اعلائی مقدم، س.، (۱۳۹۵)، "کاربرد الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات چند هدفه در مکانیابی
اردوگاه­های اسکان موقت شهر تهران پس از وقوع زلزله"، دومین کنگره بین المللی علوم زمین و توسعه شهری، تبریز، شرکت کیان طرح دانش، پژوهشکده جهاد دانشگاهی واحد استان آذربایجان شرقی.
-صمدی میارکلائی ح. و صمدی میارکلائی، ح.، (1391)، "نقش سیستم­های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در مدیریت بحران­ها"، سومین همایش مدیریت بحران در صنعت ساختمان، مشهد.
عندلیب، ع.ر. نویدی امجد، ف. متقی، ا. و حسینی امینی، ح.، (1392)، "تاثیر موضوعات اجتماعی بر برنامه­ریزی کالبدی بازسازی پس از سانحه"، ششمین کنگره انجمن ژئوپلتیک ایران پدافند غیرعامل، مشهد، انجمن ژئوپلتیک ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
-عندلیب، ع.ر. نویدی مجد، ف. حسینی امینی، ح. و سلکی، ه.، (1392)، "تاثیر موضوعات اجتماعی بر برنام هریزی کالبدی بازسازی پس از سانحه"، دومین کنفرانس بین­المللی مخاطرات محیطی، تهران، دانشگاه خوارزمی.
-الفتی، ع. چراغیان فرد، م. کرمی گیلان، س. و زارعی، ح.، (1393)، "نقش پارکها و فضاهای باز شهری دراسکان اضطراری پس از زلزله مطالعه موردی:شهرگیلان غرب"، دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریان‌های حیاتی، صنایع و مدیریت شهری، تهران، دبیرخانه دایمی کنفرانس ملی مدیریت بحران.
-گیوه چی، س. قدیری، م. امین عطار، م. و نجیبی، س.م.، (1392)، "ارایه الگویی جهت مکان­یابی اسکان موقت پس از زلزله"، اولین همایش ملی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار، تهران، انجمن محیط زیست کومش، دانشگاه صنعت هوایی.
-لطفی ا. و حنفی، ع.، (۱۳۹۵)، "مکانیابی مراکز اسکان موقت شهری در بحران با رویکرد نظریه بازی، مطالعه موردی شهر مراغه"، دومین کنگره بین‌المللی علوم زمین و توسعه شهری، تبریز، شرکت کیان طرح دانش، پژوهشکده جهاد دانشگاهی واحد استان آذربایجان شرقی.
-متین، ش.، (1393)، "بازسازی و از سرگیری فعالیت‌های تجاری و صنعتی کارخانه‌ها پس از سوانح طبیعی (مطالعه موردی: تجربه کارخانه سونی پس از زلزله و سونامی مخرب سال 2011 ژاپن)"، کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریان­های حیاتی، صنایع و مدیریت شهری، تهران، شرکت کیمیا خرد پارس
-محسنین، ش. و اسفیدانی، م.ر.، (1393)، "معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزیی به کمک نرم افزارSmart-PLS"، انتظارات کتاب مهربان.
-مقیمی، م. و سیف­الهی، ح.، (1391)، "طرح فروشگاه­های زنجیره ای چندمنظوره با رویکردی به وضعیت پس ازسانحه"، دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران، تهران.
-منتظری دشتخاکی، م.فدایی قطبی م. و حسن زاده، ا.، (۱۳۹۴)، "بررسی و تدوین معیارها و شاخص های تاب آوری مرکز شهر در برابر حوادث طبیعی زلزله نمونه موردی محدوده باغ ملی کرمان"، کنفرانس بین المللی دستاوردهای نوین در مهندسی عمران، معماری، محیط زیست و مدیریت شهری، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.
-مهدی پور، ب. و صبا، ح.ر.، (1394)، "نقش و اهمیت مدیریت بحران پس از وقوع زلزله و پیش ازآن"، کنفرانس ملی اقیانوس مدیریت، شیراز، مرکز توسعه آموزشهای نوین ایران (متانا).
-میرجلیلی، س.م. فلاح‌ علی‌آبادی، س. و مدیری، ا.، (۱۳۹۲)، "بررسی عملکرد ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهری پس از وقوع زلزله (مطالعه موردی ایستگاه شماره 6 آتش‌نشانی محله فهادان یزد)"، کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE  در شریان­های حیاتی، صنایع و مدیریت شهری، تهران، شرکت کیمیا خرد پارس.
-نظم فر، ح. غفاری گیلانده، ع. و علوی، س.، (۱۳۹۵)، "ارزیابی آسیب پذیری وارده به شهرها در برابر زلزله براساس مدل تحلیل شبکه­ای (نمونه مورد: منطقه 9 شهرداری تهران)"، سومین کنگره علمی پژوهشی افق های نوین در حوزه مهندسی عمران، معماری، فرهنگ و مدیریت شهری ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
-نوروزی، ح.، (1395)، "آینده پژوهی مدیریت ریسک در
شهر­ها با تاکید بر آسیب پذیری خطرات زلزله"، اولین همایش ملی مدیریت بحران، ایمنی، بهداشت، محیط زیست و توسعه پایدار، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
-Aloysius J. Rego, (2001), “National disaster management information systems and networks (An Asian overview)” GDIN.
-Bosher, L., Dainty, A., Carrillo, P., Glass, J., Price, A., (2009), “Attaining improved resilience to floods: a proactive multi-stakeholder approach”, Disaster Prev Manag 18, pp.9–22.
-Jifu Liu, Yida Fan, Piejun Shi,(2011), “Response to a high-Altitude Earthquake: The Yushu , Earthquake example”, Int J.
Disaster risk sci, 2(1), pp.43-53.
-Mojtahedi, S.M.H., Oo, B.L., (2014), “Stakeholders' approaches to disaster risk reduction in built environment”, Disaster Prev Manag 23, pp.356–369.
-Mojtahedi, S.M.H., Oo, B.L., (2017), “The impact of stakeholder attributes on performance of disaster recovery projects, the case of transport infrastructure”, International Journal of Project Management xx pp.24–33.
-Sule Tudes, Nazan Duygu Yigiter,(2010), “Preparation of land use planning model using GIS based on AHP”, Case study Adana-Turkey, Bull Eng Geology Environment, 69, pp.235-245.
-Yu, S., Kim, S.-W., Oh, C.-W An, h., Kim, J.-M., (2015), “Quantitative assessment of disaster resilience: an empirical study on the importance of post-disaster recovery costs”, Reliab. Eng. Syst.  Saf., 137, pp.6–17.