TY - JOUR ID - 121997 TI - بررسی تأثیر ساختار شبکه‌ی معابر درون‌شهری بر ایمنی تردد با استفاده از تئوری چیدمان فضا (مطالعه‌ موردی: شهر مشهد) JO - پژوهشنامه حمل و نقل JA - TRI LA - fa SN - 1735-3459 AU - توکلی, علی AU - حمیدی, محمد AD - دانشیار، گروه حمل‌ونقل، دانشکده‌ مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 20 IS - 1 SP - 87 EP - 108 KW - الگوی شبکه معابر KW - چیدمان فضا KW - ریسک تصادفات درون‌شهری KW - مدل‌های بیزی KW - Space Syntax DO - 10.22034/tri.2023.121997 N2 - فارغ از ویژگی های پیوندها و تقاطعات، ساختار شبکه معابر و نحوه‌ی آرایش آن‌ها بر ایمنی تردد مؤثر است و این موضوعی است که در حوزه ایمنی ترافیک، کمتر به آن پرداخته‌شده است. در این مطالعه برای اولین بار در کشور با تعریف یک شاخص کمی از وضعیت شبکه، اثر آن روی ریسک تصادفات 178 ناحیه‌ی ترافیکی شهر مشهد دیده‌شده است. به این منظور با استفاده از داده‌های تصادفات سال‌های 85، 86 و 87، شاخص‌های همپیوندی، اتصال، انتخاب، آنتروپی، خوانایی و سایر متغیرهای توصیفی ازجمله متوسط مالکیت خودرو، کیلومتر وسیله‌ی نقلیه‌ی طی شده، تعداد تقاطعات و تراکم شبکه معابر، به برازش مدل‌های پیش‌بینی تصادفات به روش بیزی پرداخته شد. به‌منظور بررسی و مقایسه توانایی شاخص‌های چیدمان فضا در بهبود مدل‌های پیش‌بینی تصادفات از مدل پواسون لگ-نرمال و برای در نظر گرفتن اثر همبستگی‌های فضایی از مدل BYM با توزیع پیشین خود همبسته‌ی شرطی (CAR) استفاده شد. درنهایت با استفاده از مدل نهایی انتخاب‌شده ریسک وقوع تصادفات نواحی ترافیکی برآورد گردید. نتایج حاصل نشان داد که به‌کارگیری متغیرهای توصیف‌کننده‌ی الگوی شبکه معابر منجر به بهبود مدل‌های پیش‌بینی تصادفات می‌گردند. عملکرد شاخص اتصال نسبت به سایر متغیرهای کمی ساز الگوی شبکه معابر بهتر بود و در نظر گرفتن همبستگی فضایی نواحی ترافیکی، قدرت پیش‌بینی مدل را بهبود بخشید. نتایج حاکی از آن است که شاخص‌های همپیوندی، اتصال و خوانایی با ریسک تصادفات رابطه‌ی مستقیم و آنتروپی و انتخاب رابطه‌ی معکوس دارند. بدین معنی که هر چه الگوی شبکه معابر از حالت درختی (نامنظم) خارج‌شده و شطرنجی‌تر (منظم‌تر) می‌گردد ایمنی تردد در آن کاهش می‌یابد. از این دستاورد می‌توان در طراحی شبکه معابر جدید بهره جست و از ابتدا با چیدمانی مناسب‌تر برای معابر، شبکه‌ای ایمن‌تر ساخت. UR - https://www.trijournal.ir/article_121997.html L1 - https://www.trijournal.ir/article_121997_d51a2272a1c325625d65cbda88d69e54.pdf ER -