الگویی برای تأمین مالی طرحهای زیرساختی حمل‌ونقل جاده‌ای در ایران با تمرکز بر ظرفیتهای بازار سرمایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجو دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف تحقیق حاضر طراحی الگویی برایتأمین مالی طرح‌های زیرساختیحمل‌ونقل جاده‌ایدر ایران با تمرکز بر ظرفیت‌های بازار سرمایه می‌باشد. کسری منابع دولتی و مشکلات سیستم بانکی در ایران، توجه‌ها را به بازار سرمایه برای تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی معطوف نموده است. لیکن بهره‌مندی از ظرفیت‌های بازار سرمایه محقق نخواهد شد، مگر به‌واسطۀ ابزارها و نهادهای مالی مناسب که در بستری از قوانین و مقررات دقیق و شفاف ارائه شده باشند. در این پژوهش، برمبنای روش تحقیق آمیخته، درابتدا مستندات، به‌شکل نظام‌مند بررسی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با خبرگان انجام شد تا بر مبنای استراتژی مهندسی مالی اسلامی مبتنی‌بر پاسخ به نیاز، الگوی اولیه طراحی شود. حصول اطمینان از تناسب الگوی اولیه با روش دلفی و بااستفاده از پرسشنامه و مصاحبه در دو بخش انجام شد. در بخش اول یا بررسی‌های فقهی، علاوه‌بر تکمیل پرسشنامه (8عدد) و انجام مصاحبه (4بار)‌، موضوع از طریق استفتا از مراجع تقلید عظام (8فتوا) و درنهایت بررسی در کمیتۀ تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار (4جلسه) بررسی‌شد. در بخش دوم در حوزه‌های راه، بازار سرمایه و دانشگاه 41پرسشنامه تکمیل‌شد و 28جلسۀ مصاحبه و 9جلسه گروهی برگزار گردید. در انتها بااستفاده از طرح مثلث‌سازی، نتایج کیفی و کمّی مقایسه و جمع‌بندی گردید. الگوی پیشنهادی با اکثریت آرای اعضای گروه دلفی مورد تأیید قرار گرفت که در سه حوزۀ ابزار مالی، نهاد مالی و قوانین و مقررات ارائه شده است. در حوزۀ ابزار مالی اوراق جعاله، منفعت و خریددین برای حالت‌های مختلف پروژه‌ پیشنهادشد و مدل عملیاتی اوراق جعاله پروژه به‌عنوان ابزار مالی جدید به تأیید خبرگان رسید. در حوزۀ نهاد مالی پیشنهاد ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیرساخت، نهاد یا نهادهای متولی، مؤسسات رتبه‌بندی و انجام برخی امور توسط صندوق توسعۀ حمل و نقل ارائه شد. در حوزۀ قوانین و مقررات برخی تغییرات جهت تسهیل تأمین مالی پروژ‌ه‌های راه از طریق بازار سرمایه پیشنهاد گردید.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Pattern for Financing Infrastructure Road Transport Projects in Iran Focusing the Capacities of Capital Market

نویسندگان [English]

  • M. H. Botshekan 1
  • F. Rahimi Almasi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Accounting and Management, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
2 , Ph.D., Student, Faculty of Accounting and Management, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The objective of this research is to design a model for financing the infrastructure road transport projects in Iran through the capital market. The government’s resource deficit and problems in the Iranian banking system have drawn more attention to the capital market as a source of financing. However, an effective use of the capital market rests on the premise that the suitable instruments and institutions exist and apply accurate and transparent rules and regulations. 
Based on the mixed method, first, a systematic review was done and half-structured interviews were undertaken with experts until the primary pattern was designed according to the Islamic financial engineering strategy based on satisfaction of the needs. To approve the primary pattern, the Delphi technique was applied using questionnaires and interviews in two parts. In jurisprudential or first part, 8questionnaires were filled, 8fatwas were issued and 4interviews were carried out. Moreover, the issue was approved in the Sharia board of Securities and Exchange Organization of Iran in 4meetings. In the second part or the field of roads, capital market and university, 41questionnaires were filled, 28interviews were carried out and 9group meetings were held. The proposed pattern was approved by the majority of delphi group which is provided in three fields namely instruments, institutions and rules and regulations. The conclusion provided support for the use of Project Ju'alah, Manfaah and ABS. The operational model of Project Ju'alah securities was designed as a new Islamic security and approved by experts. In institutions sector the conclusion provided support for the development and use of infrastructure investments funds, custodians and rating agencies as new institutes as well as some actions to be undertaken by the Transportation Fund. Finally in the field of rules and regulations, some changes were proposed to facilitate the financing of road projects through the capital market.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Finance
  • infrastructure
  • Road Transport
  • Capital Market

مراجع

-پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه شریف، گروه سیاست‌گذاری در توسعۀ امور زیرساختی (1394)، "شناخت و آسیب‌شناسی تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در توسعۀ صنعت حمل‌و‌نقل"، تهران: معاونت
برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌و‌نقل وزارت راه و شهرسازی.
-ترکان، الف.، و شهبازی، م.، (1389)، "بررسی چگونگی جلب مشارکت بخش خصوصی در توسعۀ زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل جاده‌ای؛ مسائل و راهکارها"، فصلنامۀ راهبرد، سال نوزدهم، شمارۀ 57.
عبده تبریزی، ح.، (1388)، "نهاد مالی صندوق‌های وقفی در جهان و اصول اسلامی فعالیت آن در ایران"، فصلنامۀ پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع)، شماره‌ 25.
-علی‌پور، م.، (1394)، "سود و زیان بلندپروازی‌های چین برای اقتصاد آسیا و جهان؛ از بانک توسعه زیرساخت‌های آسیا تا احیای جاده ابریشم"، اقتصاد نیوز، کدخبر: ۱۲۰۹۱۰.
-مجلس شورای اسلامی (1393)، "مطالعات تطبیقی تجربه دیگر کشورها در تأمین مالی طرح‌های عمرانی - هند" (گزارش 13857)، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، تهران.
-مجلس شورای اسلامی (1393)، "مطالعات تطبیقی تجربه دیگر کشورها در تأمین مالی طرح‌های عمرانی - استرالیا" (گزارش 13867)، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، تهران.
موسویان، س.ع.، (1386)، کتاب "ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)"، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
-Allen and Overy (2016), "Dubai Embraces PPP ... again",Website: http://www.allenovery.com.
-Asli Demirguc-kunt and Ross Levine (2004), "Financial structure and economic growth: a cross country comparison of banks, markets and development", MIT press.
-Bashiri Marjan, Ebrahimi Shabnam, Fazlali Maryam, Hoseini Seyed Jamshid, jamal Narges, Salehvand Parviz (2010), "Analytical comparison between BOT, BOOT, and PPP projectdelivery systems", 6th International Project Management Conference, Iran.
-Bodnar Gordon M. (1996), "Project Finance Teaching Note (written by Bruce Comer)", Princeton Pacific Group, Website: http://finance.wharton.upenn.edu.
-European ppp Expertise Center (2010), "Capital markets in PPP financing; Where we were and where are we going?"
-Federal Highway Administration (FHWA) (2017), "Federal Debt Financing Tools", Office of Innovative Program Delivery, Website: http://www.fhwa.dot.gov.
-Federal Highway Administration (FHWA) (2014), "GARVEE Guidance (Grant Anticipation Revenue Vehicles)", Office of Innovative Program Delivery, Website:https://www.fhwa.dot.gov.
-Forster Bernadette, Gracht Heiko von der (2014), "Assessing Delphi panel composition for strategic foresight - A comparison of panels based on company internal and external participants", Technological Forecasting and Social Change, Volume 84.
-Gatti, S. (2008), "Project Finance in Theory and Practice, Designing, Structuring, and Financing Private and Public Projects Book", Academic Press publications, USA.
-Gatti Stefano (2015), "Infrastructure: The new crossover between industry and finance, Energy Infrastructures: Towards the Creation of a European Energy Union", Bocconi.
-Government of Pakistan (2016), "Pakistan Economic Survey", chapter 13, Transport and Communications, Website: http://finance.gov.pk.
-Johnson R. Burke and Onwuegbuzie Anthony J. (2004), "Mixed Methods Research: A Research Paradigm Whose Time Has Come", Educational Researcher, Vol. 33, No. 7, USA.
-JP Forrester, JHP Kravitte, RM Rosenberg (1994), "Securitization of Project Finance Loans - NYU Stern School of Business", the Financier.
-Klaus Felsinger (2008), "Public-Private Partnership (PPP) Handbook", Asian Development Bank.
-KPMG (2015), "Public Private Partnerships; Emerging global trends and the implications for future infrastructure development in Australia", Website:https://assets.kpmg.com.
-Levine Ross (2002), "Bank-based or Market-based Financial Systems: Which is Better?", Nationa Bureau of Economic Research, USA.
-Litman Todd (2016), "Local Funding Options for Public transportation", Victoria Transport Policy Institute; A summary version of this report was published as: “Evaluating Public Transportation Local Funding Options,” Journal of Public Transportation, Vol.17.
-Namey, E., Guest, G., Thairu, L. & Johnson, L. (2007), "Data Reduction Techniques for Large Qualitative Data Sets", In Guest G. & MacQueen K. M. (Eds.). Handbook For Team-Based Qualitative Research, United Kingdom: AltaMira Press.
-Neil S. Grigg (2010), "Infrastructure Finance, The Business of Infrastructure for a Sustainable Future", Wiley, United States of America.
-OECD (2013) "the Role of Banks, Equity Markets and Institutional Investors in Long-term Financing for Growth and Development", Website: www.oecd.org.
-OECD With the financial assistance of the European Union (2014), "Public-Private Partnerships in the Middle East and North Africa", A Handbook for Policy Makers.
-OECD (2015), "Infrastructure Financing Instruments and Incentives", published under the responsibilty of the secretery-general of th OECD.
-Pakistan Policy on Public Private Partnership (2010), Approved by the Economic Coordination Committee (ECC) of the Cabinet.
-Peter Raisbeck (2010), "a Methodology to Assess the Performance of PPPs Compared to Other Procurement Methods in Australia",The University of Melbourne,Transformation through Construction (28th volume), Australia.
-PLUS Malaysia Berhad (2016), "Sukuk for Infrastructure – Malaysia Experience", IRTI Events - IDB Group’s 41st Annual Meeting in Indonesia.
-Poole Robert W. (2016), "Annual Privatization Report 2016 Transportaion Finance", Reason Foundation.
-Public-Private Partnership Guideline (2009), "Public-Private Partnership Unit"; Prime Minister Department, Malaysia.
-Rowe Gene and Wright George (1999), "The Delphi technique as a forecasting tool: issues and analysis", International Journal of Forecasting, volume 15, United Kingdom.
-Sami Al Suwailem (2007), "Financial Engineering: An Islamic Perspective", Journal UII - Universitas Islam Indonesia.
-Securities Comission Malaysia Document Management System (2010), Issuance Information of corporate bonds approved by/lodged with the SC, Website:http://issuance.sc.com.my/MemberAccessIssuance/documents.
-Shaher Abbas (2015), "Islamic Financial Engineering; A Critical Investigation into Product Development Process in the Islamic Financial Industry", Thesis for the Degree ofDoctor of Philosophy, Durham University Business School, England.
-Skulmoski Gregory J., Hartman Francis T. and Krahn Jennifer (2007), "The Delphi Method for Graduate Research", Journal of Information Technology Education Volume 6.
-Somerville Jerry A. (2008), "Effective Use of the Delphi Process in Research: Its Characteristics, Strengths and Limitations", Unpublished doctoral dissertation, Oregon State University, USA.
-Stewart David W. and Shamdasani Prem N. (2015), "Focus Group Theory and Practice", third edition, sage publication.
-The Clearing House (tch) (2016), "The Custody Services of Banks" (white paper), Website:https://www.theclearinghouse.org.
-Turkey Country Report (2011), "Transportation in Turkey", Ministry of Transportation and Cmmunication
-US Securities and Exchange Commission (2009), "Municipal Bonds".
-Werneck Bruno and Saadi Mário (2015), "The Public-Private Partnership Law Review", Published by Law Business Research Ltd, United Kingdom.
-World Bank Group (2017), "Public-Private Partnerships Laws / Concession Laws, Public-Private-Partnership in Infrastructure Resource (PPPIRC)",Website:https://ppp.worldbank.org.
-World Economic Forum (2015), "Strategic Infrastructure Mitigation of Political & Regulatory Risk in Infrastructure Projects", Geneva: World Economic Forum.
 
 


 

پژوهشنامه حمل و نقل
دوره 14، شماره 2
تیر 1396
صفحه 239-262

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار