سطح‌بندی توسعه‌یافتگی بر مبنای شاخص‌های حمل‌ونقل جاده‌ای مطالعه موردی: شهرستان‌های استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

امروزه در فرآیند برنامه‌ریزی توسعه، شناخت و تبیین سطوح توسعه‌یافتگی نواحی و آگاهی از نقاط قوت و ضعف آن‌ها اهمیت بسیاری دارد، بخشحمل‌ونقل بدلیل برقراری ارتباط میان سایر بخش‌هاازبخش­هایکلیدیکشور در امر توسعه محسوبمی­ شود. از این‌رو پژوهش حاضر باهدف سطح‌بندیمیزانتوسعه‌یافتگیبرمبنایشاخص‌هایحمل‌ونقل جاده‌ای انجام‌شده است. اینپژوهشازلحاظهدف‌گذاری،کاربردیوازلحاظ روش‌شناسی توصیفی -تحلیلیاستکهدرآنازروشنظرخواهیازکارشناسانونیزمطالعاتکتابخانه‌ایاستفاده‌شده است. جامعهآماریتمامی شهرستان‌های استان خوزستاناستکهازنظرشاخص‌های حمل‌ونقل جاده‌ای بااستفادهازمدل V- PROMETHEE و تحلیل گایاموردارزیابیقرارگرفته‌اند. جهت وزن­دهی به شاخص‌ها از مدل ANPاستفاده‌شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از 24شهرستان استان،2 شهرستان کاملاً برخوردار، 3 شهرستان برخوردار، 5 شهرستان نسبتاً برخوردار، 6 شهرستان نابرخوردار و 8 شهرستان کاملاً نابرخوردار از توسعه می‌باشند. شهرستان خرمشهر با Phi (592/0) و شهرستان باوی با Phi(412/0-) در رتبه‌های اول و آخر قرار دارند. به‌طورکلی نتایجبدستآمدهبیانگر این می‌باشد که شکافعمیقیبین شهرستان‌هایاستانازلحاظبرخورداریازسطوح توسعه وجوددارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sensing Developed Cities in Khuzestan Province the Criteria of Road Transportation

نویسندگان [English]

  • H. Nazmfar 1
  • ali Eshghei 2
  • S. Alavi 3
1 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabil, Iran.
2 Pch. Graduate Student in urban planning University of Mohaghegh Ardabil
3 Ph.D. Student of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili, Iran.
چکیده [English]

Today, in the development planning process, identifying and explaining the level of awareness of strengths and weaknesses and areas of development is very important, Contact the transportation sector because, among other key sectors in the development of numerous sectors. Therefore, this study is conducted aimed at leveling the development of the criteria of road transportation. This research targeting practical and descriptive-analytic methodology in terms. Where the method is used surveys of experts and library studies. Statistical population all the cities in Khuzestan Province That of road transportation using the model parameters were evaluated PROMETHEE and GAIA analysis. ANP model is used for weighting the indices. Based on the results of 24 city of the province, two city is very enjoys city, 3 city is enjoys city, 5 cities relatively enjoys, 6 cities is inappropriate and 8 cities is quite inappropriate development. Khorramshahr city with Phi (592/0) and city Bavi with Phi (412 / 0- ) in the first rank, come last. Overall, the results indicate that a wide gap between the townships terms of indicators of road transport there.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • Transportation
  • Khuzestan Province
  • Prometheus
  • Anp
-احدی، ح.، و ضیاتبار احمدی، س.، (1392)، "ارائه مدل تخمین سطح مطلوبیت کریدورهای ریلی ترانزیت بار از ایران؛ مطالعه موردی محور سرخس- بندرعباس"، دهمین کنفرانس بین المللی مهندسی صنایع. دانشگاه علم و صنعت ایران.
-احسانی فر، ی.، (1394)، "تاثیر اجرای استراتژی افزایش ترانزیت از طریق بندر چابهار بر توسعه محلی". شماره 3 ، صص. 41-49.
- احمدی، ب.، دادگر، م.، و ربیعی، س.، (1394)، "سطح بندی میزان توسعه یافتگی استان های کشور بر مبنای شاخص های حمل و نقل جاده ای با استفاده از تلفیق تکنیک های AHP وTOPSIS  "،  نشریه آمایش محیط، دوره 8، شماره 29، صص. 75-97.
-اقبالی، ن.، اقبالی، ع.، نریمی، ی.، (1392)، "بررسی پتانسیل‌های بنادر جنوب کشور‌ ایران  به عنوان ترمینال منطقه‌ای ترانزیت غلات به روش تحلیل سلسله مراتبی"، فصلنامه دیدگاه، صص. 126-156.
-التجائی، ا.، ارباب افضلی، م.، کیمیایی، ف. (آبان 89). بررسی تاثیر هزینه‌ها و زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی بر پتانسیل تجاری ‌ایران با کشورهای آسیای میانه با رویکرد مدل جاذبه. دوازدهمین همایش و پنجمین نمایشگاه حمل و نقل ریلی.
-          الهویردی زاده، ر.، حافظ نیا، م.، احمدی پور، ز.، و پورطاهری، م. (1397). تبیین رابطه دسترسی کشورها به دریا با شاخص توسعه انسانی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و سوم، شماره اول، ، شماره پیاپی 128.
-          بازدار، ا.، ونوس، د. (1376). وضعیت ترانزیت بندر انزلی از دیدگاه مدیریت استراتژیک. تهران: دانشگاه تهران.
-          باورصاد، پ. (1388). تئوری پل‌های زمینی و کریدورهای ترانزیتی و نقش‌ایجاد مرکز مدیریت عالی مالی ترانزیت کالا در ‌ایران.
-          پرند، ف. (شهریور ماه 1392). نقش ترانزیت خارجی در توسعه روابط ایران با کشورهای آسیای مرکزی. نشریه بررسی های بازرگانی، شماره 60.
-          پهلوانی، م.، مهرابی بشر آبادی، ح.، و افشارپور، م. (1393). بررسی تأثیر توسعۀ زیرساخت های حمل و نقل بر رشد اقتصادی استان های ایران. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، شماره 16، 103-132.
-          جعفری، ک. (1381). امکانسنجی افزایش ترانزیت کالای آسیای مرکزی و قفقاز از مبداء بندر امام خمینی (ره) در مقایسه با بندر شهید رجایی. ص. 92-93.
-          جعفری‌نژاد، س. (1388). ترانزیت، فعالیتی چند بخشی. نشریه بندر و دریا، ص. 19-21.
-          حمیدی، ح. (1389). مدیریت تجهیزات بندری، خط مشی، مدیریت، نگهداری و تعمیرات. تهران: اسرار دانش.
-          حیدری مطلق، ر. (1390). الزامات مدیریت واردات درکشور. مجله اقتصادی، سال یازدهم شماره های 1 و 2، 64-89.
-          خجسته نیا، ح. (1389).‌ایران - افغانستان، ارتباط ریلی. فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، شماره پنجم، 155-196.
-          دولو، گ. (1379). جایگاه کشور برای ترانزیت نفت خام کشورهای آسیای میانه و قفقاز از طریق راه‌آهن جمهوری اسلامی ‌ایران. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
-          زرقانی، س و قلی زاده، م، (1391). بررسی و تحلیل نقش و جایگاه استراتژیک سواحل مکران. اولین همآیش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران. چابهار: دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار.
-          زهرانی، م.، فرجی لوحه سرا، ت.، و تجری، س. (1394). جایگاه راه آهن شرق دریای خزر در همگرایی منطقه ای ایران با آسیای مرکزی منطقه ای ایران با آسیای مرکزی. فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 89، 93-123.
-          ساسانی، م. (1392). راه آهن شمال جنوب کلید افزایش ترانزیت بار. تهران: مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت ایران . نشریه شماره 2.
-          سالنامه آماری راه‌آهن ‌ایران - 1380 تا 1390. (1391)
-          شاهپوری ارانی، م. (1377). بهینه یابی مسیرهای ترانزیتی کالا به آسیای میانه و درآمد ارزی حاصل برای‌ایران. تهران: دانشگاه تهران.
-          عرب امیری، ش و نکوئی شهرکی، س. (۱۳۹۲). ارائه راهکارهایی به منظور افزایش سهم ایران درترانزیت با بهره گیری از زیرساخت های حمل ونقل ریلی و با استفاده از مدل لوجیت و روش دلفی، اولین کنفرانس ملی زیر ساختهای حمل و نقل، تهران، پژوهشکده حمل و نقل، دانشگاه علم و صنعت ایران.
-          عرب امیری، ش.، رادفر، ا. (1388). ارزیابی کریدورهای بین المللی آسیای میانه-اروپا و بررسی موانع گسترش ترانزیت ایران. یازدهمین همایش بین المللی حمل و نقل ریلی. تهران: سیویلیکا.
-          کریمی، ب.، بشیری، م.، نیکزاد، ع. (1396). بررسی مساله مکان یابی بنادر خشک با در نظر گرفتن شبکه حمل ونقل چند وجهی و قابلیت جداسازی کالاها درشبکه لجستیک چند کالایی. اولین کنفرانس بین المللی مدیریت بازرگانی و بهینه سازی سیستم ها. بابل.
-          لطفی، ح.، ابراهیمی، ع.، نجفی، ع.، و عالی فرجا، س. (1396). نقش و تاثیر مناطق آزاد در اقتصاد ایران با تاکید بر منطقه آزاد چابهار به منظور ارائه مدلی فرا منطقه ای برای اقتصاد و سیاست خارجی ایران. فصلنامه علمی - پیوهشی جغرافیا (برنامه ریزی شهری)، شماره 3، 217-240.
-          مجله صنعت حمل و نقل، (مرداد ۱۳۷۸). تراسیکا وضع را دگرگون کرد. - شماره ۱۸۱.
-          محسنی، م. (1381). بررسی موانع فیزیکی، اقتصادی و مدیریتی ترانزیت (بین‌المللی) کالا در ‌ایران. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
-          ممقانی، م. (مرداد 1388). چند وجه از حمل و نقل. مجله بندر و دریا، ص. 62-63.
-          نائینی، ا. ک. (1394). بررسی اثر ارزش افزوده بخش حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات بر رشد اقتصادی در ایران. تهران: پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد تهران مرکزی.
-          نژندی منش، ه. الله کانی.-س. (1394). قانون حاکم بر قراردادهای حملونقل چندوجهی بینالمللی کالا. فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال شانزدهم، شماره 46.
-          نصر آزادانی، س، عباسی و رئوفی. (1389). بررسی فرصت ها و مشکلات ترانزیت ریلی و راهکارهایی برای بهبود مدیریت آن. دومین همایش ملی مهندسی عمران. دانشگاه آزاد اسلامی‌واحد خمینی شهر.
-          یوسفی، ه؛ حقیقی؛ م، حسنقلی پور، ط و خدادادحسینی، ح . (۱۳۹۲). برنامه ریزی استراتژیک توسعه ترانزیت کانتینری بنادر جنوب ایران با استفاده از مدلSWOT، پانزدهمین همایش صنایع دریایی، جزیره کیش، انجمن مهندسی دریایی ایران.
-          یونس سینکی ، ح.، مهرگان، م. (1378). تحلیل موقعیت ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری‌های آسیای میانه از طریق شبکه ارتباطی حمل‌ونقل زمینی. تهران: دانشگاه تهران.
 
- Carballo, J., Graziano, A., Schaur, G., & Martincus, C. V. (2014). Transit Trade.
- Ford, A., Barr, S., Dawson, R., & James, P. (2015). Transport Accessibility Analysis Using GIS: Assessing Sustainable Transport in London. International Journal of Geo-Information, 4, 124-149. doi:0.3390/ijgi4010124
- Georg, I., Blaschke, T., & Taubenbock, H. (2016, December 7). A Global Inventory of Urban Corridors Based on Perceptions and Night-Time Light Imagery. International Journal of Geo-Information, 233.
- Poul Hansen, L. A.-J. (2008). Facilitating Cross-Border Movement of Goods: A Sustainable Approach. Conference on Trade and Development (UNCTAD) (pp. 67-76). The Global Enabling Trade Report 2008.
- Rodrigue, J. P., & Notteboom, T. (2017). Transport Costs. The Geography of Transport Systems, Fourth Edition.
- S. LUBIS, H.-R., & ISNAENI, M. (2005). Multimodal transport in indonecia: recent profile and strategy developement. Proceedings of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 5, 46-64.
- Stephen Mullighan, & John Rau. (2015). The Integrated Transport and Land Use Plan. Goverment of south Australia.
-Renna, j. (2003). growth and transit oriented developement at the state level: lessons from california newjersy and western australia.