بررسی و تحلیل موانع سیاسی- مدیریتی توسعه حمل‌ونقل عمومی در کلان‌شهر اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 استاد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

در دهه پایانی قرن گذشته و در آستانه هزاره سوم و با تقویت گرایش به رویکردهای اجتماعی و طراحی شـهری توسعه حمل‌ونقل همگانی محور به‌عنوان کامل‌ترین دیدگاه معرفی‌شده است اما بااین‌حال در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی ناکارآمد است؛ که در این ناکارآمدی موانع متعددی دخالت دارند که یکی از این موانع، موانع سیاسی- مدیریتی است. ازاین‌رو هدف این پژوهش بررسی و تحلیل موانع سیاسی- مدیریتی توسعه حمل‌ونقل عمومی در کلان‌شهر اهوازاست. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی- نظری و ازنظر روش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات موردنیاز تحقیق از طریق روش اسنادی، کتابخانه‌ای، پیمایشی و مصاحبه با مردم و کارشناسان گردآوری‌شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، 15 نفر از کارشناسان و خبرگان حوزه‌‌های اجرایی و دانشگاهی است. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره ANP و DEMATEL استفاده‌شده است و برای پهنه‌بندی موانع در سطح شهر از مدل کریجینگ استفاده‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که موانع سیاسی- مدیریتی توسعه حمل‌ونقل عمومی شهر اهواز به چهار دسته موانع سیاسی- مدیریتی سطح ملی (17 عامل)، سطح استانی (11 عامل)، سطح مدیریت شهری (22 عامل) و سطح مناطق هشتگانه شهرداری اهواز (5 عامل) تقسیم می‌شوند که در سطح ملی، برنامه‌ریزی متمرکز، در سطح استانی، ضعف فرهنگ‌سازمانی، در سطح مدیریت شهری، تأخیر بلندمدت در راه‌اندازی پروژه‌ها، مهم‌ترین موانع توسعه حمل‌ونقل عمومی هستند. همچنین پهنه‌بندی موانع سطح مناطق نشان می‌دهد که بیشترین پهنه‌های شهر اهواز در طیف‌های متعدد نامطلوبی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating and Analyzing the Political-Management Barriers to Public Transport Development in Ahvaz Metropolis

نویسندگان [English]

  • Majid Goodarzi 1
  • Mohamad Ali Ferozi 2
  • Omid Saeidi 3
1 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
2 Professor, Department of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
3 M.Sc., Grad., Department of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]

By strengthening social attitudes and urban design in the last decade of the 20th century, i.e. at the eve of the third millennium, public transport development has been introduced as the most comprehensive view, though the inefficient public transport system is ineffective in many developing countries. Many factors are involved in such inefficiency, one of which is political-management factor. The present study is to investigate and analyze the political-management barriers to public transport development in Ahvaz metropolis. The study employs applied-theoretical and descriptive-analytical research methods as well as survey data collection research technique. The research data was collected through documentary, library, survey techniques and interviewing with people and experts. The statistical population of this study consisted of 15 experts and experts in executive and academic fields. ANP and DEMATEL Multivariate decision making techniques were used for data analysis and Kriging formula was employed for zoning barriers. The results show that the political-management barriers to public transport development in Ahvaz are divided into four categories: political-management barriers at national level (17 factors), provincial level (11 factors), urban management level (22 factors), and level of eight districts of Municipality of Ahvaz (5 factors). At the national level, centralized planning; at the provincial level, the weakness of organizational culture; at the level of urban management, long-term delays in launching projects are the main barriers to public transport development. Zoning barriers in the area also indicates that most of Ahvaz's areas are in undesirable range.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political-Management Barriers
  • Public Transport
  • Interpolation
  • Network Analysis
  • Ahvaz Metropolis
-احمدی، س.ا.ا. و جعفری، م.، (1392)، "تحلیلی بر جهانی‌شدن در سازمان‌های دولتی ایران (مطالعه موردی: چهار وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، صنعت معدن و تجارت و ورزش و جوانان)"، نشریه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی (مطالعات راهبردی جهانی‌شدن)، دوره 4، شماره 11.
-استادی جعفری، م. و رصافی، امیرعباس(1392) ارزیابی سیاست‌های توسعه پایدار در بخش حمل‌ونقل شهری با استفاده از مدل‌های سیستم پویایی؛ مطالعه موردی: شهر مشهد، نشریه مدیریت شهری، دوره 11، شماره 21، ص. 294-281.
-ایمانی، علی، منصوری، فردین و آمویی، م.ر.، (1395)، "ارزیابی و آثار اجتماعی و فرهنگی اصلاح هندسی معابر شهری با مطالعه اصلاح هندسی معابر سطح منطقه 18 تهران"، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال هفتم، شماره بیست و پنجم ص. 104-85.
-آرایی، و. قاسمی، ا. و معینی فر، ی.، (1396)، "توصیه‌هایی سیاسی موانع تحقق‌پذیری حکمرانی خوب در اداره عمومی (مطالعه موردی فرمانداری و شهرداری شهرستان مینودشت)"، فصلنامه مطالعات راهبردی و سیاست‌گذاری عمومی، دوره 7، شماره 25، ص. 137-113.
-پترسون، ر. لیتمن، ت. و اندریا، ب.، (1394)، "مدیریت حمل‌ونقل شهری پایدار"، ترجمه محمود شورچه، چاپ اول، انتشارات پرهام نقش، تهران.
-حسینی‌ شه‌پریان، ن.، (1394)، "تحلیلی بر عدالت فضایی با تأکید بر خدمات عمومی شهری در کلان‌شهر اهواز"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز.
-حسینی چشمه ماکانی، س.ت.، آریانا، م. و آبرودی، م.، (1395)، "مدیریت حمل‌ونقل و ترافیک شهری در تهران با نگاه اقتصادی"، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره پانزدهم، ص. 111-97.
-خزائی، س.ع.  صادقی مقدم، م.ح. و سلطانی، م.، (1397)، "حمایت‌های احتیاطی و مساعدتی از حقوق مسافران هواپیما در صورت ورشکستگی شرکت‌های هواپیمایی"، فصلنامه حقوق عمومی، دوره 19، شماره 568، ص. 36-9.
-رفیعیان، م. عسگری نصرتی، ح. و صدیقی، ا.، (1389)، "کاربرد رویکرد توسعه حمل‌ونقل محور در برنامه‌ریزی و کاربری زمین شهری، نمونه مطالعه ایستگاه مترو صادقیه"، مدرس علوم انسانی – برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 4، شماره 3، ص. 312-296.
-رهنما، مح.ر. و حجازی جوشغانی، م.، (1396)، "استفاده از دانش مدیریت ریسک پروژه برای تدوین راهبردهای بهبود مشارکت در پروژه‌های عمومی و خصوصی شهری (نمونه موردی پروژه‌های مشارکتی شهرداری مشهد)"، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال هشتم، شماره بیست و نهم، ص. 22-1.
-رئیسی، ص.، حمزه، ا. و ماکوئی، ا.،(1390)، "طراحی مدل ترکیبی چند معیاره به منظور انتخاب پروژه‌های شش سیگما"، مجله تحقیق در عملیات کاربردی، سال هشتم، شماره 4، ص. 92-71.
-زالی، ن. و منصوری، س.، (1394)، "تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه حمل‌ونقل پایدار در افق 1404 ش کلان‌شهر تهران (روش تحلیل ساختاری)"، مجله برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 19، شماره 2، ص. 19-1.
-زیاری، ک.ا.، (1394)، "اصول و روش‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای"، چاپ دوازدهم انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
-سرور، ر. و امینی، م.، (1393)، "تحلیل و ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی ترافیک و حمل‌ونقل شهری"، چاپ اول، انتشارات یستا، تهران.
-سلطانی، ع. و فلاح منشادی، ا.، (1395)، "ارزیابی رضایت شهروندان و رانندگان تاکسی از خدمات تاکسیرانی (نمونه موردی شهر شیراز)"، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 7، شماره 27، ص. 36-21.
-شاهی، ج.، (1393)، "مهندسی ترافیک"، چاپ دوازدهم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
-شهرداری اهواز، (1397)، "برنامه پنج‌ساله دوم توسعه کلان‌شهر اهواز بازه زمانی 1401-"1397، اهواز.
-صفایی پور، م. زارعی، ج. و زاد ولی خواجه، ش.، (1396)، "حقوق و قوانین شهری در ایران"، چاپ اول، انتشارات آراد کتاب، تهران.
-"طرح جامعه حمل‌ونقل کشور" (1395)، دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل، ص. 325.
-عظیمی عاملی، ج. و رضایی، م.، (1395)، "نقش فناوری‌های نویس اطلاعاتی و ارتباطی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری (نمونه موردی منطقه 21 تهران)"، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 9، شماره 1، ص. 205-187.
-غضنفر پور، ح. و قاسمی، م.، (1398)، "سنجش و ارزیابی سفرهای درون‌شهری با استفاده از مدل TOPSIS، GIS و جاذبه دو قیدی سفر (مطالعه موردی: شهر کرمان)"، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیا، آماده انتشار.
-غلامی، ی. حسینی، س.ا. شاطریان، م.، محمدی ا. و دهقان جزی، ا.، (1398)، "ارزیابی تأثیرات کاربری اراضی شهری در ایجاد حجم ترافیک جهت ساماندهی و باز توزیع فضایی آن‌ها - مطالعه موردی: بافت مرکزی کاشان، فصلنامه علمی پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر"، دوره 28، شماره 109، ص. 167-146.
-فاضل نیا، غ. حکیم دوست، س. ی. و بلیانی، ی.، (1393)، "راهنمای جامعه مدل‌های کاربردی مبتنی بر gis در برنامه‌ریزی‌های شهری روستایی محیطی"، جلد اول، پاپ سوم، انتشارات دانشگاه زابل.
-فنی، ز. احمدی، ت. و رضویان، م.ت.، (1396)، "راهبردهای توسعه پایدار حمل‌ونقل شهری با استفاده از تحلیل شبکه (مطالعه موردی: ساختار مدیریت حمل‌ونقل کلان‌شهر تبریز)"، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، سال 21، شماره 59، ص. 224-221.
-مسعود نیا، ا.، (1393)، "بررسی رابطه بین هنجار تقابل اجتماعی و قانون‌گریزی استفاده‌کنندگان موتورسیکلت در شهر یزد، جامعه‌شناسی کاربردی"، سال بیست و پنجم، شماره پیاپی (54) ص. 158-139.
-ممدوحی، ا.ر. و زارعی، م.، (1397)، "ارزیابی کمی عدالت در حمل‌ونقل همگانی چندوسیله‌ای شهری شامل مترو، اتوبوس و BRT مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران"، پژوهشنامه حمل‌ونقل، پذیرفته‌شده، انتشار آنلاین.
-ندریان، ح. تقدیسی، م.ح. شجاعی­زاده، د. نجات، س.ن.، (1397)، "اثرات ازدحام ترافیک شهری سنندج بر تعیین‌کننده‌های اجتماعی سلامت از دیدگاه ساکنین و مطلعین کلیدی: یک مطالعه کیفی، مجله: آموزش و سلامت جامعه"، بهار، دوره پنجم، شماره 17، ص. 60-50.
-نصر آزادانی، س.م. و اکبری ورمزیاری، م.، (1397)، "اولویت‌بندی گزینه‌های طراحی مسیر راه‌آهن دو رود اندیمشک با استفاده از تکنیک تحلیل شبکه ‌ای ان پی و دیمتل"، پژوهشنامه حمل‌ونقل، شماره 57، ص. 129-104.
-همایون‌فر، م. فدایی اشکیکی، م. و روزبه ص.، (1397)، "تأثیر اقدامات سیستم مدیریت ایمنی، رهبری اخلاقی و خود کارآمدی بر رفتارهای ایمنی کارکنان دارای مشاغل سخت و زیان‌آور در صنایع تولید استان گیلان"، مجله ارگونومی، شماره 9، جلد 16، ص. 74-65.
-Alonso,A. Monzo´n A. and Cascajo, R., (2018), “Measuring Negative Synergies of Urban Sprawl and Economic Crisis over Public Transport Efficiency”, International Regional Science Review, pp. 1-38
-Batur, İ. Koç, M., (2018), “Travel Demand Management (TDM) case study for social behavioral change towards sustainable urban transportation in Istanbul”, Cities, Vol. 69, pp. 20-35,
-Bel, G. Holst, M., (2018), “Evaluation of the impact of Bus Rapid Transit on air pollution in Mexico City”, Transport Policy, Vol. 63, pp. 209-220.
-Berechman, J., (2018), “Overseeing Institutions, the Infrastructure We Ride On”, pp. 127-146.
-Gouldson, A. Sudmant, A. Khreis, H. Papargyropoulou, E., (2018), “The Economic and Social Benefits of Low-Carbon, Cities: A Systematic Review of the Evidence (Background Paper)”, conter for cilimate change economic and policy, Coalition for Urban Transport The new climate is a special climate, pp.92
-Kaszczyszyn, P. Sypion-Dutkowska, N., (2019), “Walking Access to Public Transportation Stops for City Residents”, A Comparison of Methods, Sustainability, 11, pp.37-58.
-Litman, T., (2013), “The New Transportation Planning Paradigm”, ITE Journal, June.
-Liu, X.Tang, Sh. Lin, Y. Li, Z. Chen, Z., (2017), “ACP-Based Management and Control for Urban Passenger Transportation Hubs, IEEE Intelligent Systems”, Vol. 32, Issue: 6, pp.58-66.
-Majumdar, S, R., (2017), “The case of public involvement in transportation planning using social media”, Case Studies on Transport Policy,Vol. 5, pp. 121-133,
-Ming Wey, W., (2017), “Sustainable Urban Transportation Planning Strategies for Improving Quality of Life under Growth Management Principles”, Sustainable Cities and Society, Vol. 44,  pp 275-290.
 
 
 
 
 
-Montoro, L. Useche, S.Alonso, F. Cendales, B., (2018), “Work Environment, Stress, and Driving Anger, A Structural Equation Model for Predicting Traffic Sanctions of Public Transport Drivers”, International Journal of Environmental Research and Public Health — Open Access Journal, Int. J. Environ. Res., Public Health, 1, 15, (3).
-Rahman, F. Chowdhury, T. Datta, H.Tanvir, R. Rezwanur, I., (2017), “Identifying Existing Bus Service Condition and Analyzing Customer Satisfaction of Bus Service in Dhaka City”, Journal of Transportation Technologies, 7, pp.107-122.
-Rana,N. Luthra,P. Sachin, S. Mangla,R. Kumar, R.Sian, D. Yogesh, K., (2018), “Barriers to the Development of Smart Cities in Indian Context”, Information Systems Frontiers,A Journal of Research and Innovation, pp.1-23.
-Shokooh, R. Nikitas, A., (2017), “Urban growth, and transportation in Kuala Lumpur: Can cycling be incorporated into Kuala Lumpur’s transportation system?”, Case Studies on Transport Policy,Vol. 5, Issue 4, pp. 615-626.
-Sinha, C., (2003), “Sustainability and Urban Public Transportation”, Journal of Transportation Engineering, Vol. 129, Issue 4.
-Sundaravalli, N., (2017), “Urban transportation: innovations in infrastructure planning and development", The International Journal of Logistics Management, Vol. 28 Issue: 1,
pp.150-171.
-Torres, P. Caballero, A. Rafael, L.Igor, I. Fernando, L. Vasant, P., (2018), “The urban transport planning with uncertainty in demand and travel time: a comparison of two defuzzification methods”, Journal of Ambient Intelligence and Humanized Computing June, Vol. 9, Issue 3, pp. 843–856
-Wang, A. Chao, X. Zhou, X. Nedjah, N., (2016), “Soft computing in big data intelligent transportation systems”, Applied Soft Computing, Vol, 38, pp. 1099-1108.
-Wang, H.Yuan, X. Cao, L.Yang, Y., (2017), “Evaluation and zoning of various urban land spaces based on restrictive indicators: the case of Shanghai”, China, World Journal of Engineering, Vol. 14 Issue 4, pp.307-317.