عبور نرخ ارز بر ‌بخش حمل و نقل در اقتصاد ایران: الگوی خود‌رگرسیون با وقفه توزیعی(ARDL)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار، گروه مطالعات سیاست‌های پولی و ارزی، پژوهشکده پولی و بانکی، تهران، ایران

چکیده

اقتصاد ایران در چند دهه اخیر تعداد زیادی از شوکهای ارزی را از سر گذرانده و نوسانات ارزی نقش مهمی در نوسانات نرخ تورم کل و زیر‌بخشهای آن داشته است. در این مقاله به بررسی اثرات عبور نرخ ارز بر ‌‌بخش حمل و نقل به عنوان یکی از مهم‌ترین زیر‌بخشهای شاخص قیمت مصرف‌کننده پرداخته می‌شود. دوره زمانی مورد بررسی فرودین ۱۳۸۱ تا اسفند ۱۳۹۹ بوده و از الگوی خودرگرسیون با وقفه توزیعی (ARDL) برای دستیابی به یافته‌های تحقیق استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد با افزایش نرخ ارز (کاهش ارزش پول ملی) قیمت حمل و نقل افزایش می‌یابد، ولی این عبور ناقص است. سرعت عبور نرخ ارز در این بخش پایین بوده و ۲۵ ماه طول می‌کشد تا اقتصاد به تعادل بلند‌مدت همگرا شود. افزایش ۱۰ درصدی نرخ ارز در ماه اول تنها باعث یک درصد افزایش قیمتها در بخش حمل و نقل می شود. بر اساس نتایج برآورد مدل، کاهش ۱۰ درصدی ارزش پول ملی در کل باعث افزایش۵/۲ درصدی قیمت گروه حمل و نقل می‌شود به عبارت دیگر، در بلندمدت میزان گذار نرخ ارز بر قیمت گروه حمل و نقل حدود ۰/۵۲ است. همچنین افزایش نرخ تورم کل و افزایش قیمت بنزین نیز باعث افزایش تورم در زیر‌بخش حمل و نقل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Exchange rate Pass-Through to Transportation Sector in Iran: An Autoregressive Distributed Lags (ARDL) Model

نویسندگان [English]

  • Maryam Hematy
  • Ilnaz Ebrahimi
Assistant Professor, Monetary and Banking Research Institute, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Over the past decades, Iran’s economy has experienced a lot of Exchange rate fluctuations and the shocks to the value of national currency have been one of the major causes of inflation and its subgroups. This paper estimates the exchange rate pass through in transportation subgroup of CPI using econometric techniques on a sample spanning from March 2002 to February 2021. Results of our ARDL Model suggest that the ERPT in this subgroup is incomplete, with 52 percent of the exchange rate variations passing through to prices in long run. The speed of pass-through is low and it takes 25 months to converge to long run equilibrium. The results suggest that a 10 percent depreciation of the domestic currency relative to USD increase transportation sector prices by about 1 percent in the first month. Also, changes in the prices of a basket of goods and services at aggregate level (inflation rate) and increase of gas prices have a positive effect on inflation in transportation sector.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transportation Sector
  • Inflation
  • Exchange Rate Pass-through
  • Autoregressive Distributed Lags (ARDL) Model
-ابراهیمی، س. و مدنی‌زاده، س.ع.، (1395)، "تغییرات گذر نرخ ارز و عوامل مؤثر بر آن در ایران"، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، ۵(۱۸)، ص. ۱۴۷-۱۷۰.
 
-اصغرپور، ح. کازرونی، ع.ر. و میرانی، ن.، (۱۳۹۴)، "تاثیر محیط تورمی بر انتقال اثر نرخ ارز بر شاخص قیمت واردات در ایران، نظریه­های کاریردی اقتصاد، ۲ (۲)، ۱۵۵-۱۷۸.
-پیش بهار، ا. قهرمان زاده، م. و عارف عشقی، ط.، (1392)، "بررسی تاثیر عبور نرخ ارز به قیمت مواد غذایی در ایران"، اقتصاد کشاورزی (اقتصاد و کشاورزی)، 7 (4)، ص.1-21.
 
-سرلاب، ر. عسکریان، ف.، و اصغرپور، ح.، (1397)،
"درجة عبور نرخ ارز بر شاخص قیمت کالاهای وارداتی ورزشی ایران: رهیافت الگوی خودرگرسیونی با وقفه توزیعی"،مطالعات مدیریت ورزشی­(پژوهش در علوم­ورزشی)، 10 (50­)، ص.17-36.
 
-سرلاب، ر. عسکریان، ف. و اصغرپور، ح.، (1398)، "تاثیر رژیم­های ارزی بر درجه عبور نرخ ارز بر شاخص قیمت واردات کالاهای ورزشی ایران و شرکای تجاری"، مدیریت ورزشی (حرکت)، 11(2 )، ص. 339-358.
 
-شجری، ه. طیبی، س.ک.، و جلایی، س.ع.ح.، (1384)، "تحلیل عبور نرخ ارز در ایران. دانش و توسعه"، (16)، ص.51-76.
 
-طیبی، س.ک. نصرالهی، خ. یزدانی، م. و ملک حسینی، س. ح.، (1394)، "تحلیل اثر عبور نرخ ارز بر تورم در ایران"، (1391-1370)، پژوهش­های اقتصادی ایران، ۲۰(۶۳)،
ص. ۱-۳۶.
 
-عبدی سیّدکلایی، م. طهرانچیان، ا.م. جعفری صمیمی، ا.
و مجاوریان، س.م.، (1395)، "تأثیر عبور نرخ ارز بر شاخص قیمت ضمنی بخش کشاورزی ایران: کاربرد الگوی گارچ چند متغیره و رگرسیون آستانه‌‌‌‌ای"،  فصلنامه علمی نظریه­های کاربردی اقتصاد، ۳(۴)، ص. ۱۰۱-۱۲۸.
 
-عزتی شور­گلی، ا. و خدا­ویسی، ح.، (۱۴۰۰)، "برآوردی از درجه عبور نرخ ارز به قیمت­های داخلی در اقتصاد ایران: کاربردی از مدل­های پارامتر متغیر"، پژوهش­های رشد و توسعه پایدار. ۲۱(۱)، ص. ۲۹-۶۲.
 
-عیسی­زاده روشن، ی.، (1394)، "عبور نرخ ارز: مورد مطالعه اقتصاد ایران، سیاست­های راهبردی و کلان 3 (10)"،
ص. 89-106.
-مصباحی، م. اصغر­پور، ح. حقیقت، ج.، کازرونی، س. ع.ر.
و فلاحی، ف.، (1396)، "درجه عبور نرخ ارز بر قیمت واردات در ایران با تأکید بر نقش بی‌ثباتی درآمدهای نفتی (رهیافت غیرخطی)، فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی. ۱۱(۳۷)، ص.۷۷-۱۰۰.
 
-Aleem, A. & Lahiani, A., (2014),
“A threshold vector autoregression model of exchange rate Passthrough in Mexico”, Research in International Business and Finance, 30, pp.24– 33.
-Aron, J., Creamer, K., Muellbauer, K. & Rankin, J. N., (2014), “Exchange rate pass-through to consumer prices in South Africa: Evidence from micro-data”, The Journal of Development Studies, 50(1), pp.165-185.
-Caselli, F. G. & Roitman, A., (2016), “Non-linear exchange rate pass-through in emerging markets”, IMF Working Paper 16/1.
-Correa, A. S. & Minella, A., (2010), “Nonlinear mechanisms of the exchange rate pass-through: A Phillips Curve model with threshold for Brazil”, Revista Brasileira de Economia, 64(3),
pp.231–243.
-Edwards, S., (2006), “The relationship between exchange rates and inflation targeting revisited”, Central Bank of Chile Working Paper, 409.
-Forbes, K, Hjortsoe, I. & Nenova, T., (2015), “The shocks matter: improving our estimates of exchange rate pass-through”, Bank of England Monetary Policy Committee Unit Discussion Papers 43.
-Ghosh, A., (2013), “Exchange rate pass through, macro fundamentals and regime choice in Latin America”, Journal of Macroeconomics, 35, pp.163–171.
-Hajnal, M. Molnár, G. & Várhegyi, J. (2015), “Exchange rate pass-through after the crisis: The Hungarian experience”, MNB Occasional Papers, 121.
Mwase, N. (2006), “An empirical investigation of the exchange rate pass-through to inflation in
Mwase, N. (2006), “An empirical investigation of the exchange rate pass-through to inflation in
Mwase, N. (2006), “An empirical investigation of the exchange rate pass-through to inflation in
Mwase, N. (2006), “An empirical investigation of the exchange rate pass-through to inflation in
-Özmen, M. U. & Topaloğlu, M., (2016), “Disaggregated evidence for exchange rate and import price pass-through in the light of identification issues, aggregation bias and heterogeneity”, Central Bank of the Republic of Turkey Working Paper, 1708.
-Pesaran, M. H., & Shin, Y., (1999), “An Autoregressive Distributed-led Modelling Approach to Cointegration Analysis”, Cambridge University Press, Cambridge.
-Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001), “Bounds testing approaches to the analysis of level relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16, pp.289-326. http://dx.doi.org/10.1002/jae.616.
-Prasertnukul, W. Kim, D. & Kakinaka, M. (2010), “Exchange rates, price levels, and inflation targeting: Evidence from Asian Countries”, Japan and the World Economy, 22(3), pp.173– 182.
-Rincon, H., & Rodríguez-Niño, N., (2018), “Nonlinear state and shock dependence of exchange rate pass through on price”.
-Stoian, A. & Murarașu, B., (2015), “On the exchange rate pass-through in Romania”, National Bank of Romania Occasional Papers, 18.