آسیب‌شناسی نظام مند حمل‌ونقل جاده‌ای ایران در بخش صادرات کالا و ارایه راهکارهای مرتبط بر اساس رویکرد SWOT

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه پژوهش‌های لجستیک و زیرساخت، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه الزهراء، تهران، ایران

3 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، شرکت مهندسی حمل‌ونقل پتروشیمی، تهران، ایران

10.22034/tri.2021.106957

چکیده

حمل‌ونقل جاده‌ای به دلیل سهم بیش از نود درصدی از جابجایی کالا در کشور و نقش آن در صادرات کالا به بازارهای صادراتی مهم ایران در منطقه، از جایگاه ویژه‌ای در نظام حمل‌ونقل کشور برخوردار است. اما شواهد حاکی از آن است که مشکلات موجود در این بخش، کارایی صادرات جاده‌ای را به لحاظ هزینه، زمان و قابلیت اطمینان تحت تاثیر قرار داده است. در همین راستا، پژوهش حاضر به شناسایی مشکلات حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در زمینه صادرات و ارایه راهبردها و راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکلات اولویت‌دار می‌پردازد. در این رابطه، ابتدا به کمک مطالعات کتابخانه‌ای، مصاحبه و برگزاری پانل خبرگی با حضور متخصصین و دست‌اندرکاران صادرات جاده‌ای، مجموعه‌ای از بیست و شش مشکل موجود شناسایی شده و ذیل هفت مولفه مدل آسیب‌شناسی دسته‌بندی شدند. سپس از روش پرسشنامه‌ای برای اعتبارسنجی و اولویت‌بندی مشکلات بهره گرفته شد. نتایج حاکی از آن است که اغلب مشکلات اولویت‌دار، ذیل موضوعاتی چون نهادها و کسب‌وکارهای مرتبط و نظام اطلاعات حمل‌ونقل بار و تخصیص بار جاده‌ای قرار می‌گیرند. مشخصا نیز دو مشکل تعدد نهادهای دخیل و عدم هماهنگی بین بخشی و نبود شرکت‌های تخصصی صادراتی بخصوص برای محصولات فاسدشدنی، از بالاترین اولویت در بین مشکلات شناسایی شده برخوردار هستند. در نهایت به کمک تحلیل نقاط ضعف و قوت و تهدید و فرصت، هفت راهبرد به منظور ارتقای کارایی حمل‌ونقل جاده‌ای در صادرات استخراج شده و راهکارهایی متناسب با هر یک از راهبردها ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A systematic diagnostic of Iran’s road transport for export and providing solutions based on SWOT approach

نویسندگان [English]

  • Elnaz Miandoabchi 1
  • Gholam Reza Nasiri 2
  • Alireza Zamanian 3
1 Associate Professor, Logistics and Infrastructures Research Group, Institute for Trade Studies and Research, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Industrial Engineering, Faculty of Engineering, Alzahra University, Tehran, Iran.
3 M.Sc., Grad., Petrochemical Transport Engineering Co., Tehran, Iran.
چکیده [English]

Road transport is a critical component of Iranian transportation system. Over 90 percent of domestic transport is carried by roads and also this mode plays a fundamental role in exporting to the major regional markets. However, the existing problems in this sector have hindered the efficiency of exports in terms of cost, time, and reliability. In this regard, the present study aims to undertake a diagnostic of Iran's road transport for export, and to devise strategies and solutions to the most important problems. For this purpose, at the first phase a total of 26 problems were identified via desk-based analysis, interviews, and group discussions with experts and practitioners. Then, identified problems were classified into 7 groups of the developed diagnostic framework. Next, a questionnaire was used to validate and prioritize the classified problems. The results indicate that problems with the highest priorities mostly belong to the groups of “institutional and business related issues” and “freight assignment and transport information systems”. In particular, two problems of “lack of coordination among the involved public and private sectors” and “lack of specialized export companies (mainly for perishable goods)” have the highest priorities. Finally, an SWOT analysis was employed and seven strategies and their corresponding solutions were devised to enhance the efficiency of road transport for export.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Export
  • Road Transport
  • Diagnostic
  • Expert Panel
  • SWOT Analysis

مراجع

-بیغمیان، ح.، (1393)، "ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ و ارزی‍اب‍ی‌ پ‍دی‍ده‌ خ‍ود م‍ال‍ک‍ی‌ ن‍اوگ‍ان‌ ح‍م‍ل‌ون‍ق‍ل‌ ج‍اده‌ای‌ و ارائ‍ه‌ راه‍ک‍اره‍ای‌ م‍ن‍اس‍ب‌ رف‍ع‌ آن‌ ب‍ا ت‍اک‍ی‍د ب‍ر ش‍رک‍ت‌ م‍ال‍ک‍ی ‌(م‍طال‍ع‍ه‌ م‍وردی‌ اس‍ت‍ان‌ اص‍ف‍ه‍ان‌)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حمیدرضا پیگری، اصفهان: دانشکده علوم انسانی، گروه آموزشی مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان).
-جهانگرد، الف.، امینی، ع.، فرهادی‌کیا، ع. و ازوجی، ع.، (1393)، "بررسی و تحلیل عوامل موثر بر بهره‌وری کل عوامل تولید حمل‌ونقل جاده‌ای ایران"، فصلنامه مدلسازی اقتصادسنجی، سال اول، شماره پیاپی اول، ص.97-134.
-سلیمانی سدهی، م.، (1391)، "تدوین سند راهبردی توسعه زیرساخت‌های تجاری در کشور"، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.
-شفیعی، الف.، (1396)، "برنامه راهبردی توسعه رقابت‌پذیری صنایع صادرتگرا"، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.
-صفاتاج، ع.، (1391)، "تعیین عوامل موثر بر خواب ناوگان و ارائه راهکارهای کاربردی مناسب جهت حذف آن"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: ایرج سلطانی، اصفهان: دانشکده حسابداری و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه.
-مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران (1394)، "خلاصه مدیریتی: چالش‌های حمل‌‌ونقل کشور و مصرف انرژی در بخش زمینی (زیربخش‌های ریلی و جاده‌ای)"، شماره مسلسل 14646.
-میاندوآبچی، الف.، (1397)، "آسیب‌شناسی حمل‌ونقل جاده‌ای و دریایی در راستای توسعه صادرات کشور و ارایه راهکارهای بهبود"، موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، تهران.
-مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران، (1398)، "گزارش فراتحلیل (1): حمل‌ونقل جاده‌ای"، شماره مسلسل 16411، اردیبهشت.
-Dang V.L., Yeo G.T., (2018), “Weighing the Key Factors to Improve Vietnam's Logistics System”, Asian Journal of Shipping and Logistics, Vol.34, No.4, pp.­308-316.
-Felipe, J. and Kumar, U., (2012), “The Role of Trade Facilitation in Central Asia”, Eastern European Economics, Vol.50, No.4, pp. 5-20.
-Gao, Y., Chang, D., Fang, T. and Luo, T., (2018) “The Correlation between Logistics Industry and Other Industries: An Evaluation of the Empirical Evidence from China”, Asian Journal of Shipping and Logistics, Vol. 34, No.1, pp. 27-32.
-Gani, A., (2017), “The Logistics Performance Effect in International Trade”, the Asian Journal of Shipping and Logistics, Vol.33, No.4, pp. 279-288.
-Host, A., Skender, H.P. and Zaninović, P.A., (2019), “Trade Logistics – the Gravity Model Approach”, Proceedings of Rijeka Faculty of Economics: Journal of Economics and Business, Vol.37, No.1, pp. 327-342.
-IRU (2013), “The Role of Road Transport in the Globalised Economy”, International Road Transport Union, New York: 23 October.
-Marti, L., Puertas, R. and Garcia, L., (2012), “Relevance of trade facilitation in emerging countries exports”, Journal of International Trade and Economic Development, Vol.23, No.2, pp. 202-222.
-Puertas, R., Marti, L. and Garcia, L., (2013), “Logistics Performance and Export Competitiveness: European Experience”, Empirica, Vol.41, No.3, pp. 467-480.
-Rodrigue, J.P., Comtois, C. and Slack, B., (2017), “The Geography of Transport Systems”, 4th Edition, New York: Routledge.
-Tang, C.F. and Abosedra, S., (2019), “Logistics performance, exports, and growth: Evidence from Asian economies”, Research in Transportation Economics, Vol.78, Article 100743.
-The World Bank, (2015), “Trade & Competitiveness Global Practice”, Washington, DC.
-The World Bank, (2018), “Connecting to Compete 2018: Trade Logistics in the Global Economy”, Washington, DC.
-The World Bank and IRU, (2016), “Road Freight Transport Services: Guiding Principles for Practitioners and Policy Makers”, World Bank, Washington, DC.
-Turkish Statistical Institute, (2017), “Number of road motor vehicles”, www.turkstat.gov.tr.
-UNESCAP (2015) “Efficient Cross-Border Transport Models”.
-Wang, Y., and Chou, .C.C., (2018), “Prioritizing China’s public policy options in developing logistics infrastructure under the Belt and Road Initiative”, Maritime Economics & Logistics, In Press, doi:10.1057/s41278-019-00143-5.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار