تدوین و اولویت بندی استراتژیهای قیمت گذاری حمل و نقل بار، با استفاده از تکنیک SWOT و QSPM مطالعه موردی: راه آهن ج.ا.ا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مزیت های صنعت حمل و نقل ریلی همچون ایمنی بالا، مصرف کم انرژی و آلودگی های اندک زیست محیطی، باعث شده که این شکل از حمل و نقل، همواره در راهبردهای کلان ملی و اسناد بالادستی کشور، مورد تاکید قرار گیرد. با این وجود راه آهن ج.ا.ا هنوز نتوانسته است سهم مورد نظر خود را از بازار حمل و نقل بار به دست بیاورد. یکی از مهم ترین آمیخته های بازاریابی که میتواند در افزایش سهم راه آهن از بازار حمل و نقل ریلی نقش به سزایی ایفا کند، قیمت حمل و نقل است و اتخاذ استراتژی های درست و به موقع در این خصوص میتواند شرکت راه آهن را در جهت نیل به اهداف کلان خود سوق دهد. در این مطالعه ابتدا با مطالعه کتابخانه ای، مرور ادبیات و مصاحبه با ذی نفعان حوزه بازرگانی حمل و نقل ریلی، مهم ترین عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و خارجی (فرصت ها و تهدیدها) راه آهن در حوزه بازرگانی و به ویژه قیمت گذاری، شناسایی و سپس با بهره گیری از تکنیک SWOT، استراتژی های این حوزه استخراج شدند. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک QSPM استراتژی های احصا شده، اولویت بندی شدند. پژوهش پیش رو ماهیتی اکتشافی-تحلیلی داشته و هدف توسعه و رویکردآن استقرایی است. نتایج این پژوهش نشان میدهد استراتژی های تقویت و توسعه برند، ارتقا سطح مشتری مداری، جذب منابع دولتی بخاطر مزیت های اجتماعی ریل و افزایش سهم بازار از طریق توسعه یک مدل قیمت گذاری، مهم ترین استراتژی های شرکت راه آهن است که میتواند به وسیله آن ها ابتکار عمل در قیمت گذاری حمل و نقل بار را در اختیار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identification and Prioritization of Freight Transportation Pricing Strategies, Using SWOT and QSPM Techniques (Case Study: Railway)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Nazari 1
  • Akram Rostamkhani 2
1 Associate Professor, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Ph.D., Student, Faculty of Management, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]

Because of the advantages of the railway transport like less accidents, energy consumption and environmental pollution, Iranian government pays special attention to this mode of transportation. However, the Iranian Railways (RAI) has not yet been able to gain its share of the freight market. As one of the main elements of the marketing mix, pricing plays crucial role in increasing the share of railway in the market and adopting the right and timely strategies in this regard can lead RAI to achieve its grand goals. In this study, the most important internal factors (strengths and weaknesses) and external (opportunities and threats) of RAI in the field of business and especially price identified by studying the literature review and interviews with rail transport business experts, then strategies in this field were identified using SWOT technique. In the next step, the identified strategies were prioritized by using QSPM technique. The results show that developing the brand, improving customer orientation, get government subsidies for the social benefits of railways and increasing market share through the developing a pricing model, are presented as the top-priority strategies of the RAI that can take the initiative in freight transportation pricing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy
  • Pricing
  • Railway
  • SWOT
  • QSPM
-سالنامه آماری حمل و نقل جاده­ای در سال 1399.
-سالنامه آماری حمل و نقل ریلی کشور در سال 1398.
-آمار حمل و نقل ریلی کشور در 12 ماهه سال 1399.
-حقیقی، م.، موسوی، س.، و انوشه، م.، (1394)، "مدیریت استراتژیک نظریه­ها و کاربردها (ویرایش دوم)"، انتشارات نگاه دانش.
-حمیدی، م.، (1393)، "تدوین استراتژی بکارگیری قطارهای سریع السیر ریلی در جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه پژوهشنامه حمل و نقل، 11.
-حیدری، ع. و والی پور، ع.، (2017)، "پژوهش‌های مدیریت استراتژیک در ایران: مروری بر آثار انتشاریافته در نشریه‎های علمی ـ پژوهشی داخلی طی سال‌های 1380 تا 1393"، مدیریت بازرگانی، 9(1)، ص.83–102.
-دانایی فرد، ح، الوانی، س، آذر، ع، (1398)­،"­روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع" تهران، انتشارات صفار اشراقی.
-درخشان هوره، ش. ماسوری، ح. و دوشانی، ا.، (1395)، "تدوین استراتژی به روش چارچوب جامع تدوین استراتژی مطالعه موردی: اداره کل راه آهن اصفهان"، اولین کنفرانس ملی مدیریت و اقتصاد جهانی.
-زاوه، ف. و گنجی زهرایی، ه.، (1398)، "تدوین برنامه راهبردی برای بهبود بهره‌برداری از ظرفیت‌های ترانزیت ریلی ایران برمبنای تحلیل­SWOT­"، پژوهشنامه حمل و نقل، 16(2)، ص.1–15.
-سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در مورد حمل و نقل، مصوب مورخ 1379/10/23.­
-برنامه­ریزی راهبردی توسعه سیستم­های حمل و نقل هوشمند جاده­ای کشور، پژوهشنامه حمل و نقل، (4).
-عاشوری، ح. شفیع نادری، ع. ا. ناصریان، س. م. کامیاب، م. علی آبادی، ن. سعیدی، ا. و قطبی، ه.، (1392)، "تحلیل وضعیت و پیشنهاد راهکارها و اقدامات اجرایی کلان جهت توسعه و ارتقای حمل و نقل ریلی ایران"، پانزدهمین همایش بین المللی حمل و نقل ریلی.
-فتحی، م. ر. پیروزفر، ف. و فتحی، ر.، (1398)، "طراحی نقشه استراتژی اداره کل راه آهن قم مبتنی بر برنامه ریزی ترجیحات فازی لگاریتمی"، جاده.
-مجیدی، ر. س. میره ای، م. و احمدی، س.، (1396)، "تدوین راهبردهای توسعه حمل ونقل ریلی در ایران"، مجلس و راهبرد، 24(89) ص.104-81.
-طبیبی، م. فتحیان، م. و الدین موسوی اشکوری، ش.، (1386).
-محمدپور، ص. امیری، س. و زالی، ن.، (1399)، "برنامه‌ریزی راهبردی توسعه یکپارچه حمل‌و‌نقل منطقه‌ای (مطالعه موردی: استان کرمان)، نشریه علمی جغرافیا و برنامه­ریزی، 24(73)، ص. 303–277.
   -ویلن، ت. ا. هانگر، د. ج. و آقازاده، ت. م. و. ه.، (1389)، "مدیریت استراتژیک و سیاست کسب و کار"، تجزیه و تحلیل محیط و تدوین استراتژی (ویرایش نهم)"، دفتر پژوهش­های فرهنگی.
-Barrella, E. M., (2012), "Strategic planning for a sustainable transportation system: A SWOT-based framework for assessment and implementation guidance for transportation agencies", ProQuest Dissertations and Theses, August, 261.
 
-Bouraima, M. B., Qiu, Y., Yusupov, B., & Ndjegwes, C. M., (2020), "A study on the development strategy of the railway transportation system in the West African Economic and Monetary Union (WAEMU) based on the SWOT/AHP technique", Scientific African, 8(May), e00388.
-David, F. R., (1986), "The strategic planning matrix—a quantitative approach", Long Range Planning, 19(5), pp.102–107.
-David, M. E., David, F., & David, F. R., (2016), "The quantitative strategic planning matrix: a new marketing tool", Journal of Strategic Marketing, 25(April), pp.1–11.
-Dyson, R. G., (2004), "Strategic development and SWOT analysis at the University of Warwick", European Journal of Operational Research, 152(3), pp.631–640.
-Helms, M., & Nixon, J., (2010), "Exploring SWOT analysis – where are we now? : A review of academic research from the last decade", Journal of Strategy and Management - J Econ Manag Strat, 3, pp.215–251.
-Houben, G., Lenie, K., & Vanhoof, K., (1999), "Knowledge-based SWOT-analysis system as an instrument for strategic planning in small and medium sized enterprises", Decision Support Systems, 26(2), pp.125–135.
  https://www.rai.ir/Dorsapax/Data/Sub_0/File/salmahname_EToolsFile_1398.pdf.
https://www.rai.ir/Dorsapax/Sub_0/File/salmahname_EToolsFile_12 maheh99-980db139-a7eb-4e95-8583.
-Jackson, S. E., Joshi, A., & Erhardt, N. L., (2003), "Recent research on team and organizational diversity: SWOT analysis and implications", Journal of Management, 29(6), pp.801–830.
-Kanis, J., Dolinayova, A., & Kmetik, M., (2018), "Draft of strategy of the European rail freight corridor Amber", MATEC Web of Conferences, 235, pp.1–8.
 
-King, D., (2011), "Enhancing Swot Analysis Using Triz And The Bipolar Conflict Graph: A Case Study On The Microsoft Corporation.
Madsen, D. Ø., (2016), "Swot analysis: A management fashion perspective", International Journal of Business Research, 16(1), pp.39–56.
 
-Panagiotou, G., (2003), "Bringing SWOT into focus. Business Strategy Review", 14(2),
pp.8–10.
-Rizzo, A., & Kim, G. J. (2005). A SWOT analysis of the field of virtual reality ----Rehabilitation and therapy.Teleoperators and Virtual Environments, 14(2), pp.119–146.
-Sun, X., Wang, H., & Tong, P., (2018), "The Analysis on Competitive Environment and Development Strategy of CHINA Railway Express (Xiamen)", IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 392(6).
-Weihrich, H., (1982), "The TOWS Matrix Situational Analysis. Long Range Planning", 15(2), pp.54–66.
-Wilkinson, A., Armstrong, S., & Lounsbury, M., (2017), "The Oxford Handbook of Management".
-Wu, J., (2020), "Research on competitiveness of haoji railway compared to traditional multimodal transportation organization", IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 587(1).